იოანე ქსიფილინი (ბერძ. Ἰωάννης Ξιφιλῖνος) — ბერძენი (ბიზანტიელი) ისტორიკოსი და ბერი, კონსტანტინოპოლის პატრიარქის იოანე VIII-ის ძმისშვილი. მოღვაწეობდა XI საუკუნის მეორე ნახევარში, ქალაქ კონსტანტინოპოლში. დიონ კასიუსის გადამწერი (ეპიტომატორი).

იოანე ქსიფილინი
დაბ. თარიღი XI საუკუნე
გარდ. თარიღი არაუადრეს 1071 და არაუგვიანეს XII საუკუნე
მოქალაქეობა ბიზანტიის იმპერია
საქმიანობა ისტორიკოსი

დიონის ეპიტომი მიხეილ VII დუკა პარაპინაკის (1071–1078) ბრძანებით შეადგინეს, მაგრამ სამწუხაროდ მისი დასრულება ვერ მოხერხდა. შედგება 36–80 წიგნისგან, მოიცავს პომპეუსი და კეისრიდან ალექსანდრე სევერუსამდე პერიოდს. 70-ე წიგნში ანტონიუს პიუსის მმართველობა და მარკუს ავრელიუსის ადრეული პერიოდი გამოტოვებულია, ხოლო 78-ე და 79-ე წიგნებში ორიგინალი დამახინჯებულია. ქსიფილინმა მისი შრომა ორ ნაწილად დაჰყო, თითოეული მოიცავს იმპერატორების ცხოვრებას. რამდენჯერმე გამოტოვა კონსულების სახელები და ზოგჯერ შესწორებებიც შეჰქონდა ორიგინალში. ეპიტომი მნიშვნელოვანია რადგან ის ინახავს იმ პერიოდის მთავარ მოვლენებს.

ლიტერატურა რედაქტირება

  • H. Reimar's edition of Dio Cassius, ii
  • J. Melber's Dio Cassius in the Teubner series
  • C. Wachsmuth, Einleitung in das Studium der alten Geschichte (1895)
  • W. Christ, Geschichte der griechischen Litteratur (1808)
  • Erich Trapp. "Johannes Xiphilinos der Jüngere." In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon. Vol. 3, Bautz, Herzberg 1992, pp. 618–619.

სქოლიო რედაქტირება