იმამ მუსტაფაევი
იმამ დაშდემირ ოღლუ მუსტაფაევი (აზერ. Imam Daşdəmir oğlu Mustafayev; დ. 25 თებერვალი, 1910 – გ. 10 მარტი, 1997) — აზერბაიჯანელი პოლიტიკოსი და აზერბაიჯანის სსრ აზერბაიჯანის კომუნისტური პარტიის პირველი მდივანი. ღარიბი გლეხის შვილი, ის დაიბადა აზერბაიჯანის ყახის რაიონის ერთ-ერთ სოფელში.
| იმამ მუსტაფაევი | |
|---|---|
| აზერ. İmam Daşdəmir oğlu Mustafayev | |
| დაბადების თარიღი | 12 (25) თებერვალი, 1910 |
| დაბადების ადგილი | კახი |
| გარდაცვალების თარიღი | 10 მარტი, 1997 (87 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | ბაქო |
| მოქალაქეობა |
 რუსეთის იმპერია სსრკ აზერბაიჯანი |
| განათლება | აზერბაიჯანის სოფლის მეურნეობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი |
| სამეცნიერო ხარისხი | სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა კანდიდატი და ბიოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი |
| ჯილდოები | შრომის წითელი დროშის ორდენი, საპატიო ნიშნის ორდენი, ხალხთა მეგობრობის ორდენი, დიდების ორდენი, მედალი „1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში გმირული შრომისათვის“, მედალი „1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში გერმანიაზე გამარჯვებისათვის“ და მედალი „კავკასიის დაცვისათვის“ |
1928 წელს დაამთავრა ზაქათალას სასოფლო-სამეურნეო ტექნიკური სკოლა და 1932 წელს - აზერბაიჯანის სოფლის მეურნეობის ინსტიტუტი (ახლანდელი აზერბაიჯანის სახელმწიფო ეკონომიკური უნივერსიტეტი). მას შემდეგ მან ჩაატარა სამეცნიერო კვლევითი სამუშაოები. მუსტაფაევი დაჯილდოვებულია შრომის დიდების წითელი ბანერით და საპატიო ნიშნის ორდენებით. [1]
პოლიტიკური კარიერა რედაქტირება
1940 წელს მუსტაფაევი შეუერთდა აზერბაიჯანის კომუნისტურ პარტიას და ეკავა მრავალი მნიშვნელოვანი თანამდებობა. 1954 წელს მუსტაფაევი აირჩიეს აზერბაიჯანის კომუნისტური პარტიის პირველ მდივნად. 1956 წელს აზერბაიჯანის სსრ უმაღლესი საბჭოს მაშინდელ თავმჯდომარესთან, მირზა იბრაჰიმოვთან ერთად, მან შეძლო აზერბაიჯანის სსრ კონსტიტუციის ახალი პუნქტების დანერგვა, პირველად საბჭოთა შეჭრის შემდეგ აზერბაიჯანული ენა გამოაცხადა ოფიციალურ ენად აზერბაიჯანის საბჭოთა სოციალისტურ რესპუბლიკაში.[2] ეს ნაბიჯი არ ყოფილა შეთანხმებული მოსკოვთან, რისი მიზეზიც პოტენციური უარის შიში გახდა. ამის შემდეგ აზერბაიჯანულმა ენამ სულ უფრო მნიშვნელოვანი სტატუსი შეიძინა მთელ ქვეყანაში. ეს იყო მისი მთავრობიდან ნაადრევი დათხოვნის მთავარი მიზეზი. მუსტაფაევი დაადანაშაულეს ნაციონალიზმში და 1959 წლის 12 ივნისს იგი გაათავისუფლეს იმის გამო, რომ „ვერ შეასრულა თავისი სამუშაო“. ამის შემდეგ გააძევეს აზერბაიჯანის კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის ბიუროს წევრობიდან. თანამდებობიდან გათავისუფლების შემდეგ ის მუშაობდა აზერბაიჯანის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის დირექტორად. 1997 წლის 10 მარტს იმამ მუსტაფაევი ქალაქ ბაქოში გარდაიცვალა.
მიღებული ჰქონდა შრომის წითელი დროშის ორდენი, ხალხთა მეგობრობის ორდენი, საპატიო ნიშნის ორდენი და სხვა ჯილდოები. აზერბაიჯანის დიდების ორდენის კავალერი. იყო ნაშრომების ავტორი. ეკუთვნის ნაშრომები: „ხორბლის შერჩევა აზერბაიჯანში“ (1956), „მასალები აზერბაიჯანში ხორბლის, ჭვავის, ქერის და ეგილოპების შესწავლაზე“ (1961), „აზერბაიჯანის ხორბლის კოლექცია“ (1962), „აზერბაიჯანში მრავალი სახეობის ხორბალია“ (1964) და „შეიხი შამილი“ (1993; სადიქ მურთაზაიევთან ერთად).
ნაშრომები რედაქტირება
- Azərbaycanda buğdanın seleksiyası. ბაქო: 1956; (ხორბლის შერჩევა აზერბაიჯანში)
- Azərbaycanda buğda, çovdar, arpa və egilopsların öyrənilməsi haqqında materiallar. ბაქო 1961;
- Azərbaycanın buğda kolleksiyası. ბაქო: 1962;
- Azərbaycan bir çox buğda növlərinin vətənidir. ბაქო: 1964.
- Şeyx Şamil. Bakı: Vətən, 1993, 240 გვ. (სადიქ მურთაზაიევთან ერთად)
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Directory of biographies. Imam Mustafayev. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-07. ციტირების თარიღი: 2010-05-03.
- ↑ Qayıdış… Dilimiz necə dövlət dili oldu?. Radio Free Europe/Radio Liberty (2009-06-25). ციტირების თარიღი: 2010-05-04.