თავისუფალი ვარდნის აჩქარება

თავისუფალი ვარდნის აჩქარება, სიმძიმის ძალის აჩქარება — აჩქარება, რომელსაც სიმძიმის ძალა ანიჭებს თავისუფალ მატერიალურ წერტილს. როგორც სიმძიმის ძალა, ისე თავისუფალი ვარდნის აჩქარებაც დამოკიდებულია ადგილის განედსა და ზღვის დონიდან მის სიმაღლეზე.

თბილისის განედისათვის ზღვის დონეზე თავისუფალი ვარდნის აჩქარება $g$=9.80320 მ/წმ², სტანდარტული (ნორმალური) თავისუფალი ვარდნის აჩქარება $g_{\text{სტ}}$=9.80665 მ/წმ².

ყველა პლანეტას თუ თანამგზავრს გააჩნია საკუთარი თავისუფალი ვარდნის აჩქარება.

მსოფლიო მიზიდულობის კანონიდან გამომდინარე M მასის კოსმიური სხეულზე თავისუფალი ვარდნის აჩქარება გამოითვლება ფორმულით:

$g=G{\frac {M}{r^{2}}}$,

სადაც $G$ — გრავიტაციული მუდმივაა (6.67430[15]·10⁻¹¹ მ³·წმ⁻²·კგ⁻¹), $M$ — პლანეტის მასა, $r$ — პლანეტის რადიუსი.

გრავიტაციული აჩქარება კოსმიური სხეულის (ნულოვანი) ზედაპირიდან $h$ სიმაღლეზე გამოითვლება ფორმულით:

$g(h)={\frac {GM}{(r+h)^{2}}}$

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 4, თბ., 1979. — გვ. 566-567.