ვიკიპედია:ახალი თავფურცელი 9

ეს არის ვიკიმედიის თავისუფალი მრავალენოვანი ენციკლოპედიის პროექტი.

ამჟამად ქართულ ენაზე დამუშავების პროცესშია 171 996 სტატია.

თემატური საძიებელი · ანბანური საძიებელი · ახალი სტატიები · ყავახანა

მეგზური · ხშირი შეკითხვები · საავტორო უფლებები · მოგვწერეთ@

სარჩევი რედ.

მთავარი სიახლეები რედ.

საიმონ ჰარისი (ფოტოზე) ირლანდიის ყველაზე ახალგაზრდა პრემიერ-მინისტრი გახდა.
ბრიტანელი ფიზიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი პიტერ ჰიგსი 94 წლის ასაკში გარდაიცვალა.
პეტერ პელეგრინი სლოვაკეთის პრეზიდენტად აირჩიეს.
საქართველოს საფეხბურთო ნაკრებმა საბერძნეთი დაამარცხა და ევროპის ჩემპიონატის საგზური ისტორიაში პირველად მოიპოვა
შვედეთი ნატოს წევრი გახდა.
ალექსანდრ სტუბი ფინეთის პრეზიდენტად აირჩიეს.

მიმდინარე: რუსეთის შეჭრა უკრაინაში; ისრაელ-ჰამასის ომი.

რჩეული სტატია რედ.

დიდი აფეთქება — დაკვირვებადი სამყაროს ყველაზე მიღებული კოსმოლოგიური მოდელი მისი არსებობის უადრესი პერიოდებიდან შემდგომი ევოლუციის ჩათვლით. მოდელი აღწერს, თუ როგორ გაფართოვდა სამყარო მაღალი სიმკვირივისა და ტემპერატურის საწყისი მდგომარეობიდან და გვთავაზობს დაკვირვებადი ფენომენების ფართო სპექტრის, მათ შორის, მსუბუქი ელემენტების გავრცელების, კოსმოსური მიკროტალღური ფონის (CMB) და სამყაროს ფართომასშტაბიანი სტრუქტურის ახსნას. მნიშვნელოვანია, რომ დიდი აფეთქების თეორია თანხვედრაშია ჰაბლი–ლემეტრის კანონთან — რაც უფრო შორს არიან გალაქტიკები დედამიწიდან, მით უფრო სწრაფად შორდებიან ისინი პლანეტას. თეორია, ფიზიკის დადგენილი კანონების გამოყენებით, ახდენს ამ დაკვირვების ექსტრაპოლაციას უკან დროში. ეს შედეგად იძლევა კოსმოსის ზრდად კონცენტრაციას, რასაც წინ უძღოდა გრავიტაციული სინგულარობა, რომელშიც დროისა და სივრცის ცნებები მნიშვნელობას კარგავს (ე.წ. „დიდი აფეთქების“ სინგულარობა). სამყაროს გაფართოების სიჩქარის დეტალური გამოთვლების თანახმად, აღნიშნულ სინგულარობას ადგილი ჰქონდა დაახლოებით 13.8 მილიარდი წლის წინ, რაც, შესაბამისად, სამყაროს ასაკს წარმოადგენს. საწყისი გაფართოების (იგივე „დიდი აფეთქების“) შემდეგ სამყარო საკმარისად გაგრილდა, რათა შესაძლებელი გამხდარიყო სუბატომური ნაწილაკების, მოგვიანებით კი, ატომების წარმოქმნა. ამ პირველადი ელემენტების (წყალბადის, შედარებით მცირე რაოდენობით კი ჰელიუმის და ლითიუმის) გიგანტური ღრუბლები, მოგვიანებით, გრავიტაციის ძალით, შეიკუმშა ადრეულ ვარსკვლავებად და გალაქტიკებად, რომელთა შთამომავლებზე დაკვირვება დღესაც შესაძლებელია.

18 აპრილი — ამ დღეს... რედ.

იუნესკო – ძეგლებისა და ისტორიული ადგილების საერთაშორისო დღე.

1025 : ბოლესლავ I მამაცი (სურათზე) პოლონეთის პირველი მეფე გახდა.

1506 : წმ. პეტრეს ბაზილიკის მშენებლობა დაიწყო ვატიკანში.

1906 : მძლავრი მიწისძვრით გამოწვეულმა ხანძარმა 3 000 ადამიანი იმსხვერპლა და სან-ფრანცისკოს მოსახლეობის ნახევარზე მეტი უსახლკაროდ დატოვა.

1942 : მეორე მსოფლიო ომი : მოკავშირეთა თექვსმეტმა ბ-25 ავიაბომბდამშენმა დულიტლის რეიდი დაიწყო იაპონიის უდიდეს ქალაქებზე.

1946 : ერთა ლიგის დაშლა გამოცხადდა.

1996 : ოპერაცია რისხვის მტევნების განხორციელებისას ისრაელის ჯარებმა არტილერიული იერიში მიიტანეს ქანაზე, ლიბანი, რის გამოც 100 მშვიდობიანი მოქალაქე და 110 გაეროს თანამშრომელი დაიღუპა.

იცოდით, რომ... რედ.

ვიკიპედიის ახალი მასალებიდან:

რალფ ნორმან ენჯელი არის ერთადერთი ნობელის პრემიის ლაურეატი, რომელმაც ჯილდო წიგნის გამოცემისთვის მოიპოვა.
იოანე II პირველი პაპი იყო, რომელმაც სახელი შეიცვალა პაპად არჩევის შემდეგ.
უილიამ პიტი (სურათზე) დიდი ბრიტანეთის ყველაზე ახალგაზრდა პრემიერ-მინისტრია, 1783 წელს თანამდებობის დაკავების მომენტში იგი 24 წლის იყო.
მეტამორფოზის ბოლო სტადიაზე (იმაგო) ერთდღიურები არ იკვებებიან და ცოცხლობენ ცოტა ხანს — რამდენიმე საათიდან ერთ ან რამდენიმე დღემდე.
ჰაიტის პრეზიდენტი ჟან-კლოდ დიუვალიე მსოფლიოში ყველაზე ახალგაზრდა პრეზიდენტად ითვლება, მან თანამდებობა 19 წლის ასაკში დაიკავა.
ზღვის მამლებს მკერდის წინა 3 სხივი თითისებრ გამონაზარდებად აქვთ გარდაქმნილი, რომელთა დახმარებითაც ფსკერზე ცოცავენ და საკვებს ეძებენ.

დღის ფოტო რედ.

რა ვაკეთოთ... რედ.

დობილი პროექტები რედ.

	ვიქსიკონი მრავალენოვანი ლექსიკონი
	ვიკიწიგნები თავისუფალი სახელმძღვანელოები და ტექსტები
	ვიკიციტატა ციტატების კრებული
	ვიკიწყარო საზოგადოებრივი დომენის ლიტერატურა
	ვიკისახეობები სახეობების კატალოგი
	ვიკისიახლეები მსოფლიო სიახლეების პორტალი
	ვიკისაწყობი მულტიმედიური ფაილების საცავი
	მეტა-ვიკი ვიკიმედიის პროექტების კოორდინაცია

@მოგვწერეთ

თარგი:მთავარი გვერდის ინტერვიკი