დერენიკ დემირჭიანი
დერენიკ კარაპეტის ძე დემირჭიანი (დ. 18 თებერვალი [ ძვ. სტ. 6 თებერვალი], 1877, ახალქალაქი, საქართველო — გ. 6 დეკემბერი, 1956, ერევანი) — სომეხი მწერალი, ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე (1940). სომხეთის სსრ მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი (1953).
| დერენიკ დემირჭიანი | |
|---|---|
| სომხ. Դերենիկ Կարապետի Դեմիրճյան | |
 | |
| დაბადების თარიღი | 6 (18) თებერვალი, 1877[1] [2] |
| დაბადების ადგილი | ახალქალაქი[3] [1] [2] |
| გარდაცვალების თარიღი | 6 დეკემბერი, 1956[3] [1] [2] (79 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | ერევანი[3] [1] [2] |
| საქმიანობა | მწერალი[1] [2] , პუბლიცისტი[1] [2] , ლიტერატურული კრიტიკოსი[2] , მთარგმნელი[2] , პოეტი[4] და დრამატურგი[4] |
| ენა | სომხური ენა |
| ეროვნება | სომხები[1] |
| მოქალაქეობა |
რუსეთის იმპერია.svg){kind=small} სსრკ |
| ალმა-მატერი | გევორქიანის თეოლოგიური სემინარია[1] , ნერსისიანის სკოლა[1] და ჟენევის უნივერსიტეტი[1] |
| Magnum opus | ვასაკი, მამაცი ხაზარი, Yerkir hayreni და ვარდანანქი |
| ჯილდოები | ლენინის ორდენი, სომხეთის სსრ-ის ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე, შრომის წითელი დროშის ორდენი და შრომის წითელი დროშის ორდენი |
1897 წელს დაამთავრა თბილისის ნერსესის სემინარია. 1910–1922 წლებში მასწავლებლად იყო თბილისში. მისი ლექსების კრებულებს (1899, 1913, 1919) აშკარად ეტყობა სევდისა და მარტოობის მოტივებიდან სოციალური ჟღერადობამდე ამაღლება. დემირჭიანის რევოლუციამდელი მოთხრობებიდან აღსანიშნავია:„ზედმეტი ბარგი“, „ღიმილი“; 20-30-იან წლებში დაწერა ოთხრობები:„დასასვენებელ სახლში“, „სათო“, „რაშიდი“ და სხვა. პიესები:„მამაცი ნაზარი“, „კაპუტანი“, „ნაპოლეონ კორკოტიანი“, „მშობლიური მხარე“ და სხვა. ომის წლებში - ნოველები: „წამებულის ანდერძი“, „დაბრუნება“ და სხვა. დემირჭიანის ისტორიული რომანი „ვარდანანქი“ (ნაწ. 1-2, 1943-1946; ქართული თარგმანი 1962-1963) ასახავს სომეხი ხალხის ეროვნულ განმათავისუფლებელ ბრძოლას V საუკუნეში, გამოხატავს დიდ სიმპათიებს ქართველი ხალხის მიმართ, რომელიც მოძალადეთა წინააღმდეგ ბრძოლაში ეხმარებოდა სომხეთს. რომანის მთავარი პერსონაჟია სომხეთის ეროვნული გმირი ვარდან მამიკონიანი, მამა შუშანიკისა — ქართლის პიტიახშის ვარსქენის მეუღლისა. დაუმთავრებელი დარჩა რომანი „მესროპ მაშტოცი“ (ნაწ. 1, 1956). დაჯილდოებულია ლენინის ორდენით, წითელი დროშის ორდენითა და მედლებით.
ლიტერატურა რედაქტირება
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 3, თბ., 1978. — გვ. 460.
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 სომხური საბჭოთა ენციკლოპედია / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 Armenian Concise Encyclopedia — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — ტ. 2.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Демирчян Дереник Карапетович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 4.0 4.1 Czech National Authority Database