ასამელები
ასამელები — სოციო- ეთნოლინგვისტური[5] გაერთიანება ინდოეთში. ეს ჯგუფი ხშირად ასოცირდება ასამურ ენასთან, [6] თუმცა ამ ტერმინის გამოყენება უსწრებს ენის სახელს.[7] ტერმინი ასევე გამოიყენება ასამის შტატში მცხოვრები ხალხის მოსახსენიებლად. ასამელები ფიზიკურად მრავალფეროვანი ჯგუფია, რომელიც ჩამოყალიბდა ავსტრააზიის, ტიბეტო-ბირმულის, ინდო-არიული და ტაი ხალხსი მრავალსაუკუნოვანი აღრევის შედეგად. [8] ასამურად მოსაუბრე მოსახლეობის მთლიანი რიცხვი თითქმის 15.09 მილიონია, რაც 2011 წლის ენების აღწერის თანახმად, ინდოეთის ასამის შტატის მოსახლეობის 48,38% -ს შეადგენს.
| ასამელები | |
|---|---|
 ასამელები ტრადიციულ სამოსში | |
| საერთო მოსახლეობა | |
| დაახ. 15.4 მილიონი [1] | |
| რეგიონები მნიშვნელოვანი მოსახლეობით | |
 ინდოეთი |
5,311,351 [2][3] |
 ბანგლადეში |
5 000[4] |
| ენები | ასამური |
| რელიგიები | უმრავლესობა ინდუიზმის მიმდევარი |
| დაკავშირებული ეთნიკური ჯგუფები | ინდოარიელები, ბოდო-ქაჩარის ხალხი, ტიბეტო ბირმული და ტაი ხალხი ასამში |
განმარტება რედაქტირება
ასამის მთავრობა განსაზღვრის სირთულეებს აწყდებოდა ასამელი ხალხის ენობრივი და კულტურული არაერთგვაროვანი მოსახლეობის გამო. ზოგადად, ასამელების ზოგად განმარტებაზე დღესაც არსებობს პოლიტიკური დავა; ასამის სახელმწიფოს კუთვნილ ხალხს ზოგჯერ ასამეს ხალხს უწოდებენ ან უფრო სწორად, როგორც ასამის ხალხს.[9] განმარტების არარსებობამ დაბრკოლებები შექმნა ასამის შეთანხმების მე -6 მუხლის [10] -ა პუნქტში, ხელშეკრულება, რომელსაც ასამის მოძრაობა და ინდოეთის მთავრობა აქტივისტებს ხელს აწერენ 1985 წელს. [11] ვინაიდან იურიდიული განმარტება მნიშვნელოვანია ასამელი ხალხისთვის ,,კონსტიტუციური, საკანონმდებლო და კულტურული" გარანტიების უზრუნველსაყოფად, ასამის მთავრობამ ჩამოაყალიბა მინისტრთა კომიტეტი. მე -6 პუნქტის საკითხის მოსაგვარებლად, AASU- მ 2000 წლის 10 აპრილს გამოაცხადა განმარტება, რომელიც ემყარებოდა ბინადრობას დროებითი შეზღუდვით: ყველა, ვისი სახელებიც გამოჩნდა 1951 წლის მოქალაქეთა ეროვნულ რეესტრში და მათი შთამომავლები უნდა ითვლებოდნენ ასამებად. [12] [13]
ისტორია რედაქტირება
ასამური, როგორც ნაციონალისტური იდენტობა, კოლონიამდელ პერიოდში გაჩნდა აჰომის მმართველობის გვიანდელი პერიოდის განმავლობაში განსაკუთრებით მე -17 საუკუნეში, როდესაც აჰომებმა დაამარცხეს დიდი მოგოლთა იმპერია და დასავლეთ ბრაჰამპუტრას ხეობაში გაერთიანდნენ.[14] ინგლისური სიტყვის ,,ასამური" პირველი გამოიყენეს კოლონიალიზმის პერიოდში; ამის საპირისპიროდ, დასავლეთის ასამი ადრინდელი და კოლონიალურ დრომდე ცნობილი იყო როგორც ,,კამარუპა " ( ასამას ნაცვლად [15] [16] [17] ) და ითვლებოდა დანარჩენი სახელმწიფოსგან პოლიტიკურად, სოციალურად და კულტურულად გამოყოფილად. [18] 1682 წელს აღმოსავლეთ კამრუპმა აჰომის სამეფო დაიპყრო,[19] ტერიტორია გააფართოვა და მას ,,ასამის სამეფო" უწოდა. ამ ფაქტის გამო 1821 წლამდე ევროპელები ამ ტერიოტირას ასამის სამეფოდ მოიხსენიებდნენ. [20] 1821 წლიდან აჰომის სამეფო ბირმის იმპერიის ნაწილი გახდა.
მას შემდეგ, რაც ასამი გახდა ბრიტანული ინდოეთის ნაწილი, ახლად დაარსებული პროვინცია ცნობილი გახდა მისი ახალი ანგლიზირებული სახელით ასამით, რომელიც დომინანტი ეთნიკური ერთეულით იყო განპირობებული. სახელი ასამური / ასამია ასოცირდება ასამურ ენასთან, რომელიც ადრე ცნობილი იყო როგორც კამრუპი . [21]
დემოგრაფიული ცვლილებები რედაქტირება
არალეგალური მოგრაციის საკითხს 40 წლიანი ისტორია აქვს, დაწყებული უცხოელებთან ბრძოლის აგიტაციით, რომელიც 1979 წელს დაიწყო და დღევანდელი მთელი ასამის სტუდენტური კავშირის (AASU) ხელმძღვანელობით. 1985 წელს, მას შემდეგ რაც ასობით ადამიანი გარდაიცვალა დამოუკიდებელი ინდოეთის უდიდესი მასობრივი აჯანყების დროს, თელი ასამის სტუდენტურმა კავშირმა და სხვა სააგიტაციო ჯგუფებმა ხელი მოაწერეს შეთანხმებას ცენტრთან, სახელწოდებით Assam Accord. 1971 წლის 25 მარტს დააწესა უკანონო მიგრანტების გამოვლენისა და გაძევების შეწყვეტის თარიღი, რაც ნიშნავს იმას, რომ ნებისმიერი ადამიანი, ვინც ამ თარიღის შემდეგ შევიდოდა ინდოეთში უკან უნდა გაებრუნებინათ.
მომდევნო ოთხი ათწლეულის განმავლობაში, რამდენიმე ათასი არალეგალი ბანგლადეშელი მიგრანტი განდევნეს სახელმწიფოთა თანმიმდევრულმა მთავრობებმა და, სავარაუდოდ, მრავალი ამ „განდევნილი“ ადამიანებიდან ასამში წლების შემდეგ დაბრუნდნენ.
ასამის მთავრობის თეთრი ფურცლის თანახმად, 1985 წლიდან 2012 წლამდე, ბანგლადეშიდან 2 442 უკანონო ემიგრანტი ცდილობდა ასამში შესვლას, მაგრამ ისინი გააძევეს.
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Mikael Parkvall, "Världens 100 största språk 2007" (The World's 100 Largest Languages in 2007), in Nationalencyklopedin
- ↑ Abstract of speakers' strength of languages and the mother tongues - 2011. ციტირების თარიღი: 3 November 2019.
- ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/List_of_languages_by_number_of_native_speakers_in_India
- ↑ https://www.timesofindia.com/city/guwahati/assamese-rockstar-in-bangladesh-challenges-caacophony/amp_articleshow/73998341.cms[მკვდარი ბმული]
- ↑ "As a socio-ethnic linguistic community, Assamese culture evolved through many centuries in a melting pot syndrome." თარგი:Harvcol
- ↑ Saikia, Yasmin (2004). Fragmented Memories: Struggling to be Tai-Ahom in India. Duke University Press. ISBN 978-0822386162. „the group that now identifies as Tai–Ahom were historically seen as Assamese people. However, the term ethnic Assamese is now associated by the Indian government at Delhi with the Assamese speaking Indo-Aryan group (comprising both Hindus and Muslims) of Assam. The latter group is the majority people of Assam, while the Tai-Ahom people were a dominant minority during the Ahom Rule.“
- ↑ Saikia, Yasmin (2004). Fragmented Memories: Struggling to be Tai-Ahom in India. Duke University Press. ISBN 978-0822386162.
the group that now identifies as Tai–Ahom were historically seen as Assamese people. However, the term ethnic Assamese is now associated by the Indian government at Delhi with the Assamese speaking Indo-Aryan group (comprising both Hindus and Muslims) of Assam. The latter group is the majority people of Assam, while the Tai-Ahom people were a dominant minority during the Ahom Rule
- ↑ Yasmin Saikia (9 November 2004). Fragmented Memories. ISBN 978-0822333739.
- ↑ "Assamese People" definition rocks Assembly, The Hindu". Special Correspondent. 1 April 2015. Retrieved 15 September 2017.
- ↑ Clause 6 of Assam Accord: "Constitutional, legislative and administrative safeguards, as may be appropriate, shall be provided to protect, preserve and promote the cultural, social and linguistic identity and heritage of the Assamese people."
- ↑ Assam dithers over Accord, The Telegraph, 15 July 2004.
- ↑ AASU joins 'Asomiya' debate, The Sentinel, Guwahati, 1 April 2007
- ↑ AASU flays Barman, Prafulla Mahanta, The Assam Tribune, 1 April 2007
- ↑ "During the rule of the Ahom monarch, Pratap Singha (1603-41) consolidation of the Assamese community was further sped up because of the common fight against Mughal incursions and encroachment on Assam territory. The Ahom victory over the Mughals in early 1616 was followed by the defeat of the Mughal army led by Ram Singh in the Battle of Saraighat in March 1671" თარგი:Harvcol
- ↑ Sukalpa Bhattacharjee, C Joshua Thomas,2013,Society,Representation and Textuality:The Critical Interface It deals with the expansion of the Mughal Empire in Bengal, Kamrup and Assam.
- ↑ Satish Chandra (2005), Medieval India:Fro Sultanate to the Mughals Part - II They had support of many Hindu Rajas of Jessore, Kamrup (Western Assam), Cachar, Tippera, etc.
- ↑ Peter Jackson,2003,The Delhi Sultanate: A Political and Military History,P. 141, "No body sought to emulate Mohammad b. Bakhtiar, who had returned a broken man from a disastrous campaign through the Upper Brahmaputra region, possibly into the region of Assam the Muslims called Kamrup or Kamrud
- ↑ Goswami, Upendranath (1970),A Study on Kāmrūpī: A Dialect of Assamese, Page iii
- ↑ "In the Battle of Itakhuli in September 1682, the Ahom forces chased the defeated Mughals nearly one hundred kilometers back to the Manas river. The Manas then became the Ahom–Mughal boundary until the British occupation." (Richards 1995, p. 247)
- ↑ "The Kingdom of Assam, where it is entered from Bengal, commences on the north of the Berhampooter, at the Khonder Chokey, nearly opposite to the picturesque estate of the late Mr Raush at Goalpara; and at the Nagrabaree Hill on the South", Wade, Dr John Peter, (1805) "A Geographical Sketch of Assam" in Asiatic Annual Register, reprinted (Sharma 1972, p. 341)
- ↑ Sukumar Sen, Grammatical sketches_of Indian languages_with comparative_vocabulary and texts, P31