ალ-ღაზალი
აბუ ჰამიდ მუჰამად იბნ მუჰამად ალ-ღაზალი (არაბ. ابو حامد محمد بن محمد الغزالى; დ. 1058, ტუსი, ირანი — გ. 19 დეკემბერი 1111, ტუსი) — არაბულენოვანი თეოლოგი და ფილოსოფოსი. სუფიზმის უდიდესი წარმომადგენელი და თეორეტიკოსი. წარმოშობით სპარსელი. განათლება ნიშაბურსა და ბაღდადში მიიღო. მუსლიმანური სამართლის მასწავლებელი იყო. მის თხზულებებს შორის მნიშვნელოვანია „ფილოსოფოსთა არათანამიმდევრობა“, „ფილოსოფოსთა დებულებები“, „რელიგიის მეცნიერებათა გაცოცხლება“. ალ-ღაზალს მიაჩნია, რომ ღმერთი — საწყისი რეალურად არსებული ჭეშმარიტებაა და მისი წვდომა ასკეტიზმის გზით განწმენდილი ადამიანისათვის შესაძლებელია ინტუიციის საშუალებით. იგი ამტკიცებს, რომ მოვლენათა შორის აუცილებელი მიზეზშედეგობრივი კავშირი არ არსებობს, მაგრამ დარწმუნებულია, რომ გონით თანაწარუვალობაზე ზემდგომი ინტუიციით არამიწიერ მოვლენათა ურთიერთობის აღქმაც ხერხდება. ალ-ღაზალის იდეებმა გავლენა მოახდინა სხვადასხვა მუსლიმანურ ფილოსოფიაზე, შუა საუკუნეების ებრაულ ფილოსოფიასა და ევროპულ მისტიკურ სწავლებაზე.
| ალ-ღაზალი | |
|---|---|
| არაბ. أبو حامد محمد بن محمد الغزالي | |
 | |
| დაბ. თარიღი | 1058[1] [2] ან 1056[3] |
| დაბ. ადგილი | ტუსი[4] [5] |
| გარდ. თარიღი | 19 დეკემბერი, 1111 |
| გარდ. ადგილი | ტუსი[4] |
| დასაფლავებულია | მეშჰედი |
| მოქალაქეობა | სელჩუკთა სახელმწიფო |
| საქმიანობა | ფილოსოფოსი, mutakallim, ავტობიოგრაფი, თეოლოგი, პოეტი, ფაკიჰი, journal editor[6] [7] და ჟურნალისტი[6] [7] |
| მუშაობის ადგილი | Al-Nizamiyya of Baghdad |
| განთქმული მოსწავლეები | აბუ ბაქრ იბნ ალ-არაბი |
ალ-ღაზალის თეიზმის წინააღმდეგ გამოდიოდა არაბი მოაზროვნე იბნ რუშდი. აღმოსავლური მისტიციზმის, სუფიზმის მეშვეობით ალ-ღაზალიმ განაახლა და განამტკიცა ისლამის ორთოდოქსალური მოძღვრება, ამიტომ იგი ცნობილია როგორც „რელიგიის გამაცოცხლებელი“, „მეორე მაჰმად წინასწარმეტყველი“.
ლიტერატურა რედაქტირება
- კილაძე ნ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 10, თბ., 1986. — გვ. 581.
- კილაძე ნ., ალ-ღაზალი და მისი „თაჰაფუთ ალ-ფალასიფა“. თბ., 1970.
- Петрушевский И. П., Ислам в Иране в 7—15 вв., Л., 1966;
- Wensinck A. J., La pensée de Ghazãli, P., 1940;
- Smith М. М., Al-Ghazālī, the Mystic..., L., 1945;
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Али-заде А. Газали Мухаммад // Исламский энциклопедический словарь — Москва: Ансар, 2007. — ISBN 978-5-98443-025-8
- ↑ https://archive.org/details/frank-griffel-al-ghazalis-philosophical-theology — გვ. 23–25.
- ↑ 4.0 4.1 Encyclopædia Iranica / N. Sims-Williams, A. Ashraf, H. Borjian et al. — USA: Columbia University, 1982. — ISSN 2330-4804
- ↑ AA.VV. Encyclopaedia of Islam, Encyclopédie de l’Islam — 1991. — Vol. 2. — P. 1038.
- ↑ 6.0 6.1 طرازي ف. د. تاريخ الصحافة العربية, Tārīkh al-ṣiḥāfa al-ʿArabiyya, Tārīkh al-ṣiḥāfa al-ʿarabiyya: yaḥtawī ʿalā akhbār kull jarīda wa majalla ʿarabiyya ẓaharat fī al-ʿālam sharqan wa gharban maʿa rusūm aṣḥābihā wa al-muḥarrirīn fīhā wa tarājim mashāhīrihim, yaḥtawī ʿalā jamīʻ fahāris al-jarāʾid wa al-majallāt al-ʿarabiyya fī al-khāfiqīn mudh takwīn al-ṣiḥāfa al-ʿarabiyya ilā nihāyat ʿām 1929 — بيروت: 1913. — ტ. 1-4.
- ↑ 7.0 7.1 https://projectjaraid.github.io