ალფრედო დი სტეფანო
ალფრედო დი სტეფანო ლაულიე (ესპ. Alfredo Di Stéfano Laulhé; დ. 4 ივლისი, 1926, ბუენოს-აირესი, არგენტინა — გ. 7 ივლისი, 2014, მადრიდი, ესპანეთი) — არგენტინელი ფეხბურთელი და მწვრთნელი. იცავდა „რივერ პლეიტის“, „ურაკანის“, „მილიონარიოსის“, მადრიდის „რეალის“, „ესპანიოლის“, არგენტინის, კოლუმბიისა და ესპანეთის ეროვნულ ნაკრებთა ღირსებას. ითვლება ყველა დროის ერთ-ერთ უდიდეს ფეხბურთელად.[1] დი სტეფანომ საფუძველი ჩაუყარა თანამედროვე მრავალფუნქციური ფეხბურთელის კონცეფციას, რომელსაც მოედანზე ერთდროულად რამდენიმე ამოცანის შესრულება შეუძლია.[2][3]
 მადრიდის „რეალში“ 1959 წელს | |||
| პირადი მონაცემები | |||
|---|---|---|---|
| სრული სახელი | ალფრედო დი სტეფანო ლაულიე | ||
| დაბადების თარიღი | 4 ივლისი, 1926 | ||
| დაბადების ადგილი |
ბუენოს-აირესი, არგენტინა | ||
| გარდაცვალების თარიღი | 7 ივლისი, 2014 (88 წლის) | ||
| გარდაცვალების ადგილი | მადრიდი, ესპანეთი | ||
| სიმაღლე | 176 სმ | ||
| სათამაშო პოზიცია | თავდამსხმელი | ||
| ახალგაზრდული კარიერა | |||
| 1940–1943 | უნიონ პროგრესისტა | ||
| 1944–1945 | რივერ პლეიტი | ||
| პროფესიონალური კარიერა* | |||
| წლები | გუნდი | მატჩი | (გოლი) |
| 1945–1949 | რივერ პლეიტი | 66 | (49) |
| 1945–1946 | → ურაკანი | 25 | (10) |
| 1949–1953 | მილიონარიოსი | 101 | (90) |
| 1953–1964 | რეალ მადრიდი | 282 | (216) |
| 1964–1966 | ესპანიოლი | 47 | (11) |
| სულ | 521 | (376) | |
| ეროვნული ნაკრები | |||
| 1947 | არგენტინა | 6 | (6) |
| 1951–1952 | კოლუმბია | 4 | (0) |
| 1957–1962 | ესპანეთი | 31 | (23) |
| სამწვრთნელო კარიერა | |||
| 1967–1968 | ელჩე | ||
| 1969–1970 | ბოკა ხუნიორსი | ||
| 1970–1974 | ვალენსია | ||
| 1974 | სპორტინგი ლისაბონი | ||
| 1975–1976 | რაიო ვალეკანო | ||
| 1976–1977 | კასტელონი | ||
| 1979–1980 | ვალენსია | ||
| 1981–1982 | რივერ პლეიტი | ||
| 1982–1984 | რეალ მადრიდი | ||
| 1985 | ბოკა ხუნიორსი | ||
| 1986–1988 | ვალენსია | ||
| 1990–1991 | რეალ მადრიდი | ||
|
* პროფესიონალურ კლუბებში გამოსვლა და გოლები მხოლოდ ეროვნული ლიგებისთვის იანგარიშება | |||
ადრეული წლები და კარიერის დასაწყისი
რედაქტირებაალფრედო დი სტეფანო 1926 წლის 4 ივლისს დაიბადა ბუენოს-აირესში, არგენტინაში. ფეხბურთით დაინტერესდა ბავშვობიდან და კარიერა დაიწყო „რივერ პლეიტში“, სადაც 1945 წელს დებიუტი ჰქონდა. თუმცა, საკმარისი სათამაშო დროის არქონის გამო, 1946 წელს იჯარით გაუშვეს „ურაკანში“, სადაც თავი მაღალი კლასის ფორვარდად წარმოაჩინა.[4]
წარმატება სამხრეთ ამერიკაში
რედაქტირება1947 წელს დი სტეფანო „რივერ პლეიტში“ დაბრუნდა და გუნდთან ერთად არგენტინის ჩემპიონატი მოიგო.[5]
1949 წელს კოლუმბიურ „მილიონარიოსს“ შეუერთდა, სადაც გუნდის ლიდერი გახდა და კოლუმბიის ლიგაში არაერთი ტიტული მოიგო. „მილიონარიოსის“ მაისურით ყველა ტურნირზე 292 მატჩი ჩაატარა და 269 გოლი გაიტანა. ამ პერიოდის განმავლობაში მან შეიძინა გამოცდილება და ჩამოყალიბდა უნივერსალურ ფეხბურთელად, რომელსაც ნებისმიერ პოზიციაზე შეეძლო თამაში.[4]
მადრიდის „რეალში“
რედაქტირება1953 წელს დი სტეფანო მადრიდის „რეალმა“ გაიფორმა, რაც კლუბისთვის ისტორიული მოვლენა გახდა. მისი მოსვლით მადრიდული გრანდი დომინანტ ძალად იქცა ევროპულ ფეხბურთში. 1956–1960 წლებში გუნდმა ზედიზედ ხუთჯერ ევროპის ჩემპიონთა თასი მოიგო, სადაც დი სტეფანო ლიდერის როლს ასრულებდა. იგი გამორჩეული იყო არა მხოლოდ ბომბარდირობით, არამედ ტაქტიკური მომზადებით, მოედნის ხედვით და საგოლე პასებით.
ალფრედო დი სტეფანოს კარიერის პიკი მადრიდის „რეალში“ კლუბის ყველაზე წარმატებულ ეპოქას დაემთხვა, როდესაც ის თამაშობდა ევროპის საუკეთესო ფეხბურთელებთან ერთად. მისი თანაგუნდელები იყვნენ ფერენც პუშკაში, ფრანსისკო ხენტო, ხოსე სანტამარია, რაიმონ კოპა, მიგელ მუნიოსი, ამანსიო ამარო, მარსელო კამპო და სხვ.[4]
„ესპანიოლში“
რედაქტირება1964 წელს დი სტეფანო მადრიდის „რეალიდან“ წავიდა და კარიერის ბოლო წლები „ესპანიოლში“ გაატარა, სადაც 1966 წელს კარიერა დაასრულა.[4]
სამწვრთნელო კარიერა
რედაქტირებაალფრედო დი სტეფანომ, სათამაშო კარიერის დასრულების შემდეგ მწვრთნელობა დაიწყო. მიუხედავად იმისა, რომ მისი სამწვრთნელო კარიერა სათამაშო კარიერას ბევრად ჩამოუვარდება, დი სტეფანო მაინც გახდა მნიშვნელოვანი ფიგურა სხვადასხვა კლუბებში, განსაკუთრებით ესპანეთსა და არგენტინაში.[4]
დი სტეფანომ სამწვრთნელო კარიერა ესპანურ „ელჩეში“ დაიწყო. მისი ხელმძღვანელობით კლუბმა შეძლო ლა ლიგაში ადგილის შენარჩუნება და თავი გამოიჩინა როგორც ახალგაზრდა მწვრთნელმა, რომელსაც შემტევი ფეხბურთი უყვარდა.
სამშობლოში დაბრუნების შემდეგ „ბოკა ხუნიორსი“ გაწვრთნა და უკვე პირველივე სეზონში არგენტინის ჩემპიონი გახდა. ეს მისი პირველი ტიტული იყო მწვრთნელის რანგში. ამის შემდეგ დი სტეფანომ „ვალენსიას“ ესპანეთის ჩემპიონობა მოუტანა 1970–71 წლებში, რაც კლუბისთვის დიდი წარმატება იყო. მისი გუნდი დაცვაზე ორიენტირებული იყო, თუმცა საჭირო დროს ეფექტურად იყენებდა შეტევით პოტენციალს.
1980 წელს „ვალენსიასთან“ ერთად ევროპის თასების მფლობელთა თასის მოგება დი სტეფანოს ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი წარმატება იყო მწვრთნელის რანგში.[6]
1982–84 და 1990–91 წლებში დი სტეფანო მადრიდის „რეალს“ ედგა სათავეში.[7] მისი ხელმძღვანელობით კლუბმა 1990 წელს ესპანეთის სუპერთასი მოიპოვა, როდესაც იოჰან კრუიფის მიერ გაწვრთნილი „ბარსელონა“ ორი მატჩის ჯამში, ანგარიშით 5–1 დაამარცხა.[8]
თამაშის სტილი და შეფასებები
რედაქტირებადი სტეფანო მრავალმხრივი და უნივერსალური მოთამაშე იყო. მიუხედავად იმისა, რომ თავდაპირველად ფორვარდად მოიაზრებოდა, მას შეეძლო თითქმის ყველა პოზიციაზე თამაში. მისი განსაკუთრებული ნიჭი იყო მოედნის ხედვა და თამაშის კონტროლი, რაც იმ პერიოდისთვის იშვიათი თვისება იყო თავდამსხმელებისთვის. გააჩნდა ბრწყინვალე დრიბლინგი, პასი და დარტყმის სიზუსტე. ხშირად ასრულებდა ცენტრალური ნახევარმცველის ფუნქციას, აკავშირებდა დაცვას და შეტევას.[9]
დი სტეფანო გამოირჩეოდა ტაქტიკური სიღრმითა და თამაშის წაკითხვის უნარით. ის ყოველთვის ერთი ნაბიჯით წინ იყო მეტოქეებზე და ეს თვისება დაეხმარა მადრიდის „რეალს“ დამოუკიდებელი სტილის ჩამოყალიბებაში, სადაც შეტევა იწყებოდა დაცვის ხაზიდან. შეეძლო მეტოქის ტაქტიკური გეგმების ამოცნობა და მყისიერი ადაპტაცია. შესანიშნავად იყენებდა თამაშის სივრცეს, რაც რთულად გასანეიტრალებელს ხდიდა. შესანიშნავად გრძნობდა თამაშის ტემპის მართვის ხელოვნებას. გამოირჩეოდა განსაკუთრებული ფიზიკური მომზადებითა და გამძლეობით, სისწრაფითა და მოქნილობით. მაშინ, როდესაც ბევრი ფეხბურთელი მხოლოდ შეტევაში ან დაცვაში იყო ძლიერი, დი სტეფანო მოედნის მთელ სიგრძეზე მოქმედებდა.[9]
ფეხბურთის ისტორიაში ძალიან ცოტა მოთამაშეა, რომელიც ალფრედო დი სტეფანოს დონის გავლენას მოახდენდა თამაშის სტილზე და ფეხბურთის განვითარებაზე. მისი უნიკალური მრავალმხრივობა, ფიზიკური გამძლეობა, ტაქტიკური ინტელექტი და ტექნიკური ოსტატობა მას გამორჩეულ ფიგურად აქცევდა.[10]
იოჰან კრუიფი: „დი სტეფანო იყო პირველი სრულყოფილი ფეხბურთელი, რომლის თამაშიც ოდესმე მინახავს. ის იყო გუნდური ფეხბურთის იდეალური განმასახიერებელი.“
ფრანც ბეკენბაუერი: „მიუხედავად იმისა, რომ პელე და მარადონა უდიდესი ფეხბურთელები იყვნენ, დი სტეფანო სრულიად განსხვავებული კლასი იყო. ის ერთადერთი იყო, ვინც რეალურად თამაშობდა მთელი მოედნის მასშტაბით.“
ეუსებიო: „დი სტეფანო იყო ჩემი პირველი შთაგონება, ადამიანი, რომელიც მთელ თამაშს აკონტროლებდა და ყველას სჯობნიდა.“
ფაქტები
რედაქტირება1957 და 1959 წლებში დი სტეფანო ფრანს ფუტბოლმა ევროპის საუკეთესო ფეხბურთელად დაასახელა და ოქროს ბურთი გადასცა. 1989 წელს ფრანგულმა გამოცემამ ფორვარდი შესანიშნავი კარიერისთვის სპეციალური ოქროს ბურთით დააჯილდოვა.
1994 წელს ალფრედო დი სტეფანო ფიფას პრეზიდენტის სპციალური პრიზით დაჯილდოვდა, 2010 წლის 18 თებერვალს კი უეფას პრეზიდენტის სპეციალური პრემიით.
2000 წლის 5 ნოემბერს ალფრედო დი სტეფანო მადრიდის „რეალის“ საპატიო პრეზიდენტად აირჩიეს.
2003 წლის ნოემბერში, უეფას 50 წლის იუბილესთან დაკავშირებით, ევროპის ყველა ქვეყანამ ბოლო 50 წლის საუკეთესო ფეხბურთელი დაასახელა. ესპანეთის ფეხბურთის ფედერაციამ ასეთად ალფრედო დი სტეფანო აღიარა.
ალფრედო დი სტეფანო ამ დროისთვის მეხუთე საუკეთესო ბომბარდირია ესპანეთის უმაღლესი დივიზიონის ისტორიაში. ის არის მადრიდის „რეალის“ ყველა დროის მეორე საუკეთესო ბომბარდირი 216 გოლით 282 მატჩში, 1953 წლიდან 1964 წლამდე და „ელ კლასიკოს“ ისტორიაში მეორე საუკეთესო ბომბარდირი.[11]
დი სტეფანოს მეტსახელად „La Saeta Rubia“ (ესპ. „ქერა ისარი“) შეარქვეს, მისი თმის ფერის, დომინაციის უნარის, დიდი გამძლეობის, ტაქტიკური მოქნილობისა და ხედვის გამო, რომელსაც შეეძლო ყველგან, მოედნის ნებისმიერ მონაკვეთსა და პოზიციაზე ეთამაშა.[11]
მიღწევები
რედაქტირებასაკლუბო
რედაქტირება
- არგენტინის პრიმერა დივიზიონი: 1945, 1947[5]
- ალდაოს თასი: 1947
მილიონარიოსი
- კოლუმბიის საფეხბურთო ჩემპიონატი: 1949, 1951, 1952
- კოლუმბიის საფეხბურთო თასი: 1953
- ესპანეთის პრიმერა დივიზიონი: 1953–54, 1954–55, 1956–57, 1957–58, 1960–61, 1961–62, 1962–63, 1963–64
- ესპანეთის საფეხბურთო თასი: 1962
- ევროპის ჩემპიონთა თასი: 1955–56, 1956–57, 1957–58, 1958–59, 1959–60
- საკონტინენტთაშორისო თასი: 1960
სანაკრებო
რედაქტირება- სამხრეთ ამერიკის ჩემპიონი: 1947
ინდივიდუალური
რედაქტირება- არგენტინის პრიმერა დივიზიონის საუკეთესო ბომბარდირი: 1947
- კოლუმბიის საფეხბურთო ჩემპიონატის საუკეთესო ბომბარდირი: 1951, 1952
- ესპანეთის პრიმერა დივიზიონის საუკეთესო ბომბარდირი: 1954, 1956, 1957, 1958, 1959
- ევროპის ჩემპიონთა თასის საუკეთესო ბომბარდირი: 1958, 1962
- ესპანეთის საუკეთესო ფეხბურთელი: 1957, 1959, 1960, 1964
- ევროპის საუკეთესო ფეხბურთელის ოქროს ბურთის მფლობელი: 1957, 1959
- XX საუკუნის ევროპის საუკეთესო ფეხბურთელის ოქროს ბურთის მფლობელი: 1989
- XX საუკუნის მადრიდის „რეალის“ საუკეთესო ფეხბურთელი: 2002
- XX საუკუნის 100 საუკეთესო ფეხბურთელი Placar-ის ვერსიით: 1999 [12]
- ყველა დროის 100 უდიდესი ფეხბურთელი World Soccer-ის ვერსიით: 1999
- ფიფა-ს ასეული (FIFA 100): 2004[13][14][15][16][17]
- უეფა-ს საიუბილეო ჯილდო – ესპანეთის ოქროს ფეხბურთელი: 2004 [კომ. 1]
- Golden Foot-ის ჯილდო (ნომინაციაში ფეხბურთის ლეგენდა): 2004 [კომ. 2]
- უეფა-ს საპრეზიდენტო ჯილდო: 2007 [კომ. 3]
- ყველა დროის უდიდესი თერთმეტეულის წევრი World Soccer-ის ვერსიით: 2013 [კომ. 4]
- ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის საერთაშორისო ფედერაციის ლეგენდა [კომ. 5]
ლიტერატურა
რედაქტირება- ქურდობაძე, ალექსანდრე, ფეხბურთი : ენციკლოპედია, თბ.: „ჯისიაი“, 1996. — გვ. 44. 280 გვ.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება
| თემატური საიტები |
|---|
| AFS · FIFA.com · National Football Teams.com · WorldFootball.net |
| ვიდეო |
|---|
| Was Alfredo Di Stefano Really THAT Good? · Alfredo di Stefano Best Skills & Goals |
კომენტარები
რედაქტირებასქოლიო
რედაქტირება- ↑ Alfredo Di Stéfano, football player By John Kennedy.
- ↑ კარიერა ფრაზებში: ალფრედო დი სტეფანო
- ↑ ალფრედო დი სტეფანო: 20 ფაქტი
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 Football Legend Alfredo Di Stéfano: The Journey of „The Blonde Arrow“
- ↑ 5.0 5.1 Argentina 1947 by Osvaldo Gorgazzi at RSSSF.com
- ↑ Pye, Steven. „When Arsenal became the first club to lose a European final on penalties“. The Guardian.
- ↑ Analysing Alfredo Di Stefano, the manager
- ↑ Spain Super Cup 1990 (Supercopa de España 1990)
- ↑ 9.0 9.1 In-depth analysis: Alfredo Di Stéfano
- ↑ Alfredo Di Stefano: The most influential footballer ever
- ↑ 11.0 11.1 Alfredo Di Stéfano: Football Legend
- ↑ Placar's 100 Craques do Século.
- ↑ The FIFA 100. theguardian.com.
- ↑ Pele's list of the greatest. news.bbc.co.uk.
- ↑ Pelé's Choice of 125 Living Players. RSSSF.
- ↑ Fifa names greatest list. news.bbc.co.uk.
- ↑ FIFA 100 – list of the 125 greatest living footballers in 2004 created by Pelé