ალბანური დამწერლობა (კავკასია)

ალბანური დამწერლობა
ტიპი:	ანბანი
ენები:	კავკასიის ალბანეთის ენა
შექმნა	მესროპ მაშტოცი
დროის პერიოდი:
წინამორბედი დამწერლობები:	; ალბანური დამწერლობა

სხვა მნიშვნელობებისთვის იხილეთ ალბანური დამწერლობა (მრავალმნიშვნელოვანი).

ალბანური დამწერლობა — ანბანური დამწერლობის ტიპი, რომელიც გამოიყენებოდა კავკასიაში ალბანური ენისათვის. დამწერლობის წერის მიმართულება იყო მარცხნიდან — მარჯვნივ. სავარაუდოდ, ძველ ალბანურ ანბანში 52^[1]ასო-ნიშანი იყო. სომხური ტრადიციის მიხედვით, იგი მესროპ მაშტოცმა შექმნა სომხური ანბანის, ერკათაგირის შექმნის შემდეგ.

ისტორია რედაქტირება

სომხური წყაროების მტკიცებით, ალბანური დამწერლობის შემოღება V საუკუნის სომეხ ისტორიკოსს, მესროპ მაშტოცს მიეწერება. ამგვარი ცნობა დაცულია V საუკუნის სომეხი ისტორიკოსის, კორიუნის თხზულებაში – „მაშტოცის ცხოვრება და მოღვაწეობა“.

ალბანური დამწერლობა არის ალბანური ენის მატიანე რომელიც თითქმის უკვალოდ გაქრა საზოგადოების თვალსაწიერიდან და გახდა მკვდარი ენა.

ალბანური დამწერლობის შესახებ პირველ სერიოზულ შრომებად ზაზა ალექსიძის გამოკვლევები ითვლება. ეს გამოკვლევები ეყრდნობა სინას მთაზე, წმ. ეკატერინეს მონასტრის კედლებში აღმოჩენილ პალიმფსესტურ ხელნაწერებს, რომლებიც დაახ. V-VII საუკუნეებით თარიღდება.

უნიკოდი რედაქტირება

ბლოკი 10530—1056F უნიკოდის კონსორციუმის სიმბოლოების ოფიციალური ცხრილი
	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	A	B	C	D	E	F
U+1053x	𐔰	𐔱	𐔲	𐔳	𐔴	𐔵	𐔶	𐔷	𐔸	𐔹	𐔺	𐔻	𐔼	𐔽	𐔾	𐔿
U+1054x	𐕀	𐕁	𐕂	𐕃	𐕄	𐕅	𐕆	𐕇	𐕈	𐕉	𐕊	𐕋	𐕌	𐕍	𐕎	𐕏
U+1055x	𐕐	𐕑	𐕒	𐕓	𐕔	𐕕	𐕖	𐕗	𐕘	𐕙	𐕚	𐕛	𐕜	𐕝	𐕞	𐕟
U+1056x	𐕠	𐕡	𐕢	𐕣												𐕯

ლიტერატურა რედაქტირება

ზ. ალექსიძე, კავკასიის ალბანეთის დამწერლობა, თბ., 2000.

სქოლიო რედაქტირება

↑ საქართველოს ხელნაწერთა ინსტიტუტი. ზაზა ალექსიძის მოხსენება.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

ალბანური დამწერლობა
(გრაფემის გამოსახულებაზე დაწკაპუნებით გადახვალთ შესაბამის სტატიაზე.)

[1] საქართველოს ხელნაწერთა ინსტიტუტი. ზაზა ალექსიძის მოხსენება.

[1]