Suillellus queletii (ადრე Boletus queletii) — სოკოს სახეობა ბოლეტუსისებრთა ოჯახისა. იშვიათი სოკოა, რომლის გავრცელების არეალი მოიცავს ევროპის კონტინენტს.

Дубовик Келе

მეცნიერული კლასიფიკაცია
ლათინური სახელი
Suillellus queletii (Schulzer) Vizzini, Simonini & Gelardi (2014

სოკო პირველად აღწერა ავსტრიელმა მიკოლოგმა შტეფან შულცერმა 1885 წელს როგორც Boletus queletii.

სამეცნიერო სინონიმები:

  • Tubiporus queletii (Schulzer) Maire, 1937
  • Versipellis queletii (Schulzer) Quél. (1886)
  • Dictyopus queletii (Schulzer) Quél.
  • Tubiporus queletii (Schulzer) Maire (1937)

აღწერა რედაქტირება

ქუდის დიამეტრი 15 სმ-მდე აღწევს, მომრგვალებულია, ამოზნექილი წაბლისფერ-ყავისფერი, თავდაპირველად ხავერდოვანი, ასაკთან ერთად გლუვი ხდება, მშრალია, შეზრდილი.

რბილობი ხორციანია, მკვრივი, მოყვითალო, ფეხის რბილობი მოყავისფროა, გაჭრისას ლურჯდება.

ფეხის სიგრძე — 4-15 სმ, სიგანე — 1-3,5 სმ ცილინდრული, ძირში გამსხვილებული, მთლიანი. ზედაპირი ბადისა და ქერცლის გარეშე. თითქმის გლუვი, ყვითელ-ყავისფერი.

ჰიმენოფორი თავისუფალი, მილების სიღრმე — 1,5-3 სმ, ფორები წვრილი, მომრგვალებული, ქუდის ქვედა ზედაპირი ნარინჯისფერია, ხელის დაჭერისას ლურჯდება.

სპორების ფხვნილი — ზეთისხილისფერი, სპორები 10-14 × 5-7 მკმ,[1][2] თითისტარისებრი, გლუვი.

გამოყენება რედაქტირება

უფრო ხშირად არასაჭმელ სოკოდაა მიჩნეული. თუმცა სხვა ლიტერატურაზე დაყრდნობით, პირობითად საჭმელ სოკოდ ითვლება. მოხმარებამდე საჭიროა მისი სათანადოდ მომზადება, წინააღმდეგ შემთხვევაში შესაძლოა გამოიწვიოს მოწამვლა.

მსგავსი სახეობები რედაქტირება

ეკოლოგია და გავრცელება რედაქტირება

იშვიათი სოკოა. იზრდება ფართოფოთლოვან ტყეებში. მიკორიზას ქმნის მუხასთან,[3] ასევე ნაწილობრივ რცხილასთან და ცაცხვთან,[3] იშვიათად წიფელთან და თხილთან.[4]

გავრცელების არეალი მოიცავს ევროპას. ჩეხეთში გადაშენების პირასაა.[5] აზიაში სოკო დაფიქსირებულია ტაივანში.[6]

სეზონი — მაისი-ოქტომბერი.

გალერეა რედაქტირება

ლიტერატურა რედაქტირება

  • Справочник-определитель: Грибы / отв. за выпуск Ю. Г. Хацкевич. — Мн.: Харвест, 2002. — С. 102. — 480 с. — 7000 экз. — ISBN 985-13-0913-3.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. (2013) Le guide des champignons France et Europe (French). Belin, გვ. 98. ISBN 978-2-7011-8289-6. 
  2. (2018) Funga Nordica Agaricoid, boletoid, clavarioid, cyphelloid and gasteroid genera. Copenhagen: Nordsvamp, გვ. 218. ISBN 978-87-983961-3-0. 
  3. 3.0 3.1 Josef Šutara, Michal Mikšík, Václav Janda (2009). Hřibovité houby. Academia, გვ. 156. ISBN 978-80-200-1717-8. 
  4. Jan Holec, Miroslav Beran. Červený seznam hub (makromycetů) České republiky. Praha: Příroda.  დაარქივებული 2021-01-09 საიტზე Wayback Machine.
  5. Mikšik M. (2012). „Rare and protected species of boletes of the Czech Republic“. Field Mycology. 13 (1): 8–16. doi:10.1016/j.fldmyc.2011.12.003.
  6. Yeh K-W, Chen Z-C. (1980). „The boletes of Taiwan“ (PDF). Taiwania. 25 (1): 166–184.