ფეხფესვა უდემანსიელა

ფეხფესვა უდემანსიელა
	;
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:	სოკოები
განყოფილება:	ბაზიდიუმიანი სოკოები
კლასი:	აგარიკომიცეტები
რიგი:	ფირფიტოვანნი
ოჯახი:	ფიზალაკრიასებრნი
გვარი:	ჰიმენოფელისი
სახეობა:	ფეხფესვა უდემანსიელა
ლათინური სახელი
	Hymenopellis radicata (Relhan) R.H. Petersen (2010)
NCBI	937743
MB	544990

ფეხფესვა უდემანსიელა (ლათ. Hymenopellis radicata) — ჰიმენოფელისის გვარის სოკო ფიზალაკრიასებრთა ოჯახისა. გავრცელებულია ევროპა, ავსტრალიასა და აშშ-ში.

საჭმელი სოკოა. საჭმელად გამოიყენება მხოლოდ ქუდი. სოკო პირველად აღწერა 1786 წელს ბრიტანელმა მიკოლოგმა რიჩარდ რელანმა როგორც Agaricus radicatus. მიმდინარე ბინომიალური სახელწოდება მიანიჭა ამერიკელმა მიკოლოგმა რონ პეტერსონმა 2010 წელს.

სამეცნიერო სინონიმები:

Agaricus radicatus Relhan, 1786
Collybia napipes Sacc. 1887
Collybia radicans P. Kumm. 1871
Gymnopus radicatus (Relhan) Gray 1821
Oudemansiella radicata (Relhan) Singer 1936

აღწერა რედაქტირება

ქუდის დიამეტრი — 3-10 სმ, ბრტყლად ამოზნექილი, ბორცვაკით. კიდებისკენ რადიალურად ზოლიანი, ზედაპირი ლორწოვანი. მოთეთრო ან მოყავისფრო.

ჰიმენოფორი — ფირფიტებიანი, ფირფიტები განიერი, სქელი, მეჩხერი, მოთეთრო, კიდეები ყავისფერია.

ფეხის სიგრძე — 10-20 სმ, სისქე — 0,5-0,7 სმ, ქუდისკენ გაწვრილებული, თითისტარისებრი, ძირში ფესვისებურად დაგრძელებული და დაგრეხილი, ხრტილოვანი აგებულების, შუაში გაბერილი, ოდნავ ზოლიანი, თეთრი ან მურა.^[1]

რბილობი — თეთრი, განსაკუთრებული სუნის გარეშე (ზოგჯერ სუსტად გამოხატული ხილის სუნით), ახასიათებს მსუბუქი ან მწარე გემო.

სპორები — ფართოელიფსისებრი, უფერული, 12-15X9-11 მკმ.

გავრცელება და ეკოლოგია რედაქტირება

ფართოდაა გაცრცელებული ევროპა, ავსტრალიასა და აშშ-ში, აგრეთვე დაფიქსირებულია იაპონიაში, ალჟირსა და თურქეთში.^[2]

საპროტროფია^[3] ან პარაზიტი. იზრდება ფოთლოვან და შერეულ ტყეებში, უპირატესად წიფლნარში, ბოტანიკურ ბაღებში, გზების გასწვრივ, გამხმარ და დამპალ ფოთლებს შორის, ასევე დამპალ ხეებზე და მათთან ახლოს, ერთულებად ან მცირე ჯგუფებად.

სეზონი — გაზაფხულიდან გვიან შემოდგომამდე.

გალერეა რედაქტირება

ლიტერატურა რედაქტირება

ნახუცრიშვილი ივ., საქართველოს სოკოები / რედ. და თანაავტ. არჩ. ღიბრაძე, თბ.: „ბუნება პრინტი“ და საქართველოს ბუნების შენარჩუნების ცენტრი, 2006. — გვ. 113, ISBN 99940-856-1-1.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „ფეხფესვა უდემანსიელა“ ვიკისაწყობში.
ფეხფესვა უდემანსიელა MycoBank-ზე (ინგლისური)
ფეხფესვა უდემანსიელა Index Fungorum-ზე (ინგლისური)

სქოლიო რედაქტირება

↑ ნახუცრიშვილი, 2006, გვ. 113
↑ Discover Life Maps. ციტირების თარიღი: 2015-04-08.
↑ Władysław Wojewoda (2003). Checklist of Polisch Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Scienceas. ISBN 83-89648-09-1.

[ნახუცრიშვილი—2006——113-1] ნახუცრიშვილი, 2006, გვ. 113

[2] Discover Life Maps. ციტირების თარიღი: 2015-04-08.

[checklist-3] Władysław Wojewoda (2003). Checklist of Polisch Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Scienceas. ISBN 83-89648-09-1.

[1]

[2]

[3]