ფენომენოლოგია
ფენომენოლოგია — ფილოსოფიური მიმდინარეობა, რომელიც გამოცდილებისა და ცნობიერების სტრუქტურებს სწავლობს. მისი ამოსავალი წერტილია სუბიექტის მიერ ფენომენის ინტუიციური განცდა.
ფენომენოლოგია, როგორც ფილოსოფიური მიმდინარეობა, XX საუკუნის დასაწყისში დაფუძნდა ედმუნდ ჰუსერლის მიერ. მოგვიანებით მიმდინარეობა ჰუსერლის მიმდევრების წრემ გერმანიაში, გეტინგენისა და მიუნიხის უნიევრსიტეტებში განავრცო. მომდევნო პერიოდში ფენომენოლოგია გავრცელდა საფრანგეთსა და აშშ-ში და ხშირ შემთხვევაში მნიშვნელოვნად დაშორდა ჰუსერლის ადრეულ ნაშრომებს.[1]
ფენომენოლოგიაა არაა ერთიანი მიმდინარეობა, არამედ სხვადასხვა ავტორების საერთო მოსაზრებათა ერთიანობაა, რომლებიც ამასთანავე მნიშვნელოვნად განსხვავდება ერთმანეთისგან. გაბრიელა ფარინა ფენომენოლოგიის შესახებ აღნიშნავს:
ფენომენოლოგიის საბოლოო განსაზღვრება სახიფათო და ამასთანავე პარადოქსულიც კია, რადგან მას არ გააჩნია თემატური ფოკუსი. რეალურად, ეს არც დოქტრინაა და არც ფილოსოფიური სკოლა, არამედ ესაა აზროვნების სტილი, ესაა მეთოდი, ესაა ღია და მუდმივად განახლებადი გამოცდილება, რომელიც ყოველ ჯერზე ახალ-ახალ შედეგებს იძლევა, ამან კი შესაძლოა დააბნიოს ისინი, ვინც ფენომენოლოგიის საზრისის განსაზღვრას ეცდება.[2]
ფენომენოლოგიის ინტერესის საგანია ცნობიერების არსი, რომელიც კონკრეტული ადამიანის – სუბიექტის – მიერ განიცდება. ჰუსერლის კონცეფციით, ფენომელონოლოგის არსი, ესაა ცნობიერების სტრუქტურებისა და ცნობიერების აქტის დროს გამოვლენილი ფენომენების სისტემური რეფლექსია და შესწავლა.
მიმოხილვა რედაქტირება
ყველაზე საბაზისო ფორმით, ფენომენოლოგია ცდილობს შექმნას ისეთი საკითხების ობიექტური შესწავლის პირობები, რომლებიც ჩვეულებრივ შემთხვევაში სუბიექტურად მიიჩნევა: ესენია ცნობიერება და ცნობიერი გამოცდილებები, როგორიცაა აღქმა, ემოციები და განსჯა. მიუხედავად იმისა, რომ ფენომენოლოგია მეცნიერულობისკენ მიისწრაფვის, ის არ ცდილობს ცნობიერების შესწავლას კლინიკური ფსიქოლოგიის ან ნევროლოგიის პერსპექტივიდან. ნაცვლად ამისა, იგი სისტემური რესფლექსიის საშუალებით ცდილობს განსაზღვროს გამოცდილების არსებითი თვისებები და სტრუქტურები.[3]
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
- What is Phenomenology?
- About Edmund Husserl
- Phenomenology – Internet Encyclopedia of Philosophy
- Cognitive Phenomenology – Internet Encyclopedia of Philosophy
- Phenomenology – Stanford Encyclopedia of Philosophy
- Organization of Phenomenology Organizations
- Romanian Society for Phenomenology
- Phenomenology Online
- Dialectical Phenomenology
- The New Phenomenology
- Springer's academic Phenomenology program[მკვდარი ბმული]
- Phenomenology and First Philosophy
- Meta: Research in Hermeneutics, Phenomenology, and Practical Philosophy
- Studia Phaenomenologica დაარქივებული 2020-06-09 საიტზე Wayback Machine.
- Phenomenology Research Center
- Open Commons of Phenomenology
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Zahavi, Dan (2003), Husserl's Phenomenology, Stanford: Stanford University Press
- ↑ Farina, Gabriella (2014) Dialogues in Philosophy, Mental and Neuro Sciences, 7(2):50-62.Some reflections on the phenomenological method
- ↑ Menon, Sangeetha (2014) Interdisciplinary Perspectives on Consciousness and the Self. New Youk, Dordrecht, London: Springer, გვ. 172. ISBN 978-81-322-1586-8.