ვიკიპედია

Tatra T3

(გადამისამართდა გვერდიდან ტატრა T3)

Tatra T3 — ჩეხური წარმოების, ცალმხრივი მიმართულების, ერთსექციური, ორურიკიანი ტრამვაის ვაგონი, რომელსაც კომპანია ČKD Tatra 1960–1989 წწ. აწარმოებდა. სულ აგებულია Tatra T3–ის 13 991 მოტორებიანი და 122 მისაბმელი ვაგონი, რომლებიც მთელ მსოფლიოშია მოდებული, განსაკუთრებით კი ცენტრალურ და აღმოსავლეთ ევროპაში და ყოფილი სსრკ–ს ქვეყნებში.

მეორე გამოშვებული Tatra T3 - პრაღის # 6102 ვაგონი
Tatra T3 პლზენში
სალონის წინა მხარე
პრაღის სამუზეუმო Tatra T3 #6102–ის სალონი
ბრნოს მოდერნიზებული Tatra T3M
მოდერნიზებული T3R.EV მისაბმელი ვაგონით VV60LF ბრნოში

კონსტრუქცია რედაქტირება

Tatra T3–ს აქვს 1950–1960–იანი წლებისთვის მეტად დამახასიათებელი დიზაინი, მომრგვალებული, ნახევრადგადადენადი ფორმებით და ძარადან გამოწეული, მრგვალი ფარებით. ვაგონს გეგმაში აქვს ელიფსისებრი ფორმა და კონსოლები (3,8 მ სიგრძის) ბოლოებში შევიწროებულია, რათა მოსახვევებში შემხვედრი ვაგონები ერთმანეთს არ გაეხახუნონ. ვაგონის ბაზა 6,4 მ–ია, ხოლო მისი ურიკებისა, 1,9 მ. Tatra T3–ს იგივე ტევადობა აქვს, რაც Tatra T2–ს, მაგრამ მისი წარმოება ნაკლებ შრომატევადია. ორიგინალი Tatra T3–ის სალონი ასევე Tatra T2–ის სალონის მსგავსია და სკამების წყობა და თავად სკამებიც იდენტურია. Tatra T3–ებით ჩეხოსლოვაკიის ყველა ქალაქი მარაგდებოდა. ისინი განსაკუთრებით დიდი რაოდენობითაა პრაღაში, სადაც საერთო ჯამში ამ მოდელის 1 000 ვაგონი ჩაიტანეს.

საექსპლუატაციო თავისებურებები რედაქტირება

Tatra T3 ავტომატური ტრამვაის ვაგონია, რაც იძლევა მისგან ორ–სამ ვაგონიანი ტრამვაის მატარებლების (ბმულების) შედგენის საშუალებას. ბმულების მართვა ხორციელდება პირველი ვაგონის კაბინიდან, ავტომატურ რეჟიმში. 1960–1974 წწ გამოშვებული Tatra T3–ებისგან ადგენენ ორვაგონიან ბმულებს, ხოლო 1975 წლიდან გამოშვებული Tatra T3–ებისგან შესაძლებელია სამვაგონიანი მატარებლების შედგენა. Tatra T3–ის ეული ვაგონი თავისუფლად მოძრაობს 15 მეტრიანი რადიუსის მოსახვევებზე. ორ და სამვაგონიანი შემადგენლობების მინიმალური მოხვევის რადიუსი 18 მეტრია, ხოლო მიმდევრობით, სხვადასხვა მიმართულების მოსახვევების არსებობის შემთხვევაში მოსახვევის რადიუსი უნდა იყოს არა ნაკლებ 30 მეტრისა, წინააღმდეგ შემთხვევაში მოსახვევებს შორის უნდა იყოს სწორი მონაკვეთი, არა ნაკლებ 7 მეტრის სიგრძისა.

ადაპტირებული ტიპები რედაქტირება

სხვადასხვა ქვეყნის ტრამვაის სისტემების განსხვავებულმა საექსპლუატაციო თავისებურებებმა და განსხვავებულმა კლიმატურმა პირობებმა განაპირობა Tatra T3–ის ვარიაციების შექმნა კონკრეტული ქვეყნებისათვის. ესენია:

  • Tatra T3SU_(SU,_Soviet Union) სსრკ–ისთვის,
  • Tatra T3SUCS_(SUCS,_Soviet Union, CS,_Czechoslovakia),_ Tatra T3SU–ს განახლებული ვარიანტი ჩეხოსლოვაკიისათვის,
  • Tatra T3D_(D,_Deutschland, DDR), აღმოსავლეთ გერმანიისათვის,_ გდრ–ისთვის.
  • Tatra T3YU_(YU,_Yugoslavia) იუგოსლავიისთვის,
  • Tatra T3R_(R,_Romania) რუმინეთისთვის.

T3SU რედაქტირება

განკუთვნილია სსრკ–ს ტრამვაის სისტემებისთვის. პიტველად გამოშვებულ Tatra T3SU–ებს მხოლოდ 2 კარი ჰქონდათ (წინ და უკან), ხოლო შუათანა კარის ადგილზე ფანჯარა იყო ჩასმული და სკამები ჩამატებული. ეს ვაგონები ადაპტირებულია მკაცრ კლიმატურ პირობებზე. სულ აგებულია Tatra T3SU ტიპის 11 368 ვაგონი. ასეთი ვაგონი პირველად 1963 წელს მოსკოვში ჩაიტანეს, ხოლო შემდგომ სსრკ–ს 33 ქალაქში.

T3SUCS რედაქტირება

ორიგინალი Tatra T3–ის წარმოება 1976 წელს შეწყდა და ამავე წელს დაიწყო მისი ახალი მოდიფიკაციის, Tatra T3SUCS–ის ვაგონების წარმოება. იგი Tatra T3SU–ს მოდიფიკაციაა და განკუთვნილია ჩეხეთისა და სლოვაკეთის ტრამვაის სისტემებისათვის. ამ ვაგონს აქვს სამი კარი და ორიგინალი Tatra T3–ისგან მცირედი დეტალებით განსხვავდება.

T3SU ევოლუცია რედაქტირება

Tatra T3SU–ს ინტერიერსა და ექსტერიერში დროთა განმავლობაში შედიოდა ცვლილებები და ამიტომ სხვადასხვა დროს გამოშვებულ Tatra T3SU–ებს შორის განსხვავება იგრძნობა. ექსტერიერის დეტალები:

  • ვიწრო ფანჯრები გაქრა 1966 წლიდან,
  • სვლა–გეზის მაჩვენებელი ვიწრო სარკმელი გაქრა 1969 წლისთვის.
  • მარშრუტის ნომრის განათება „შუბლზე“ დაიწყეს 1980–იან წლებში.
  • მოხვევის ოვალური ფორმის ციმციმა (ვაგონის წინა ნაწილში) 1985 წლისთვის მართკუთხამ ჩაანაცვლა.

ინტერიერის ცვლილებები:

  • დივანისებრი სკამები გამოიყენებოდა 1960–იანი წლების დასაწყისიდან 1970–იანი წლების დასაწყისამდე.
  • უნიტაზისებრი სკამები, 1970–იანი წლების დასაწყისიდან, 1980–იანი წლების შუამდე.
  • კრემისფერი სალონი, 1977–1978 წლებიდან.

T3D რედაქტირება

Tatra T3D პირველი სამი ვაგონი 1964–1965 წწ აიგო და დრეზდენს გადაეცა. ეს ვაგონები თავისი გაბარიტების გამო (2,5 მ) ყველა მარშრუტზე ვერ დადიოდა. ისინი მოძრაობდნენ ეულად და ბმულებად (მოტორიანი+მოტორიანი, მოტორიანი+მოტორიანი+მოტორიანი, მოტორიანი+მისაბმელი). დაბალი ძაბვის გამო ვაგონების სიჩქარე 55 კმ/სთ–ს არ აღემატებოდა. მისაბმელი ვაგონები მხოლოდ გერმანიისა და იუგოსლავიის ქსელებში გამოიყენებოდა. მისაბმელი ვაგონის, B3D ძარა T3D–ს მსგავსია. დღეისათვის ასეთი ვაგონები მხოლოდ ხემნიცშია ექსპლუატაციაში.

T3YU რედაქტირება

Tatra T3YU შეიქმნა 1967 წელს, იუგოსლავიისათვის და მას აქვს სტანდარტული Tatra T3–ისგან განსხვავებული პანტოგრაფი და ბორბლები.

T3R რედაქტირება

Tatra T3R შეიქმნა 1967 წელს, რუმინეთისათვის და პირველი ასეთი ვაგონები გადაეცა გალაცის. მათ აქვთ კლასიკური Tatra T3-ისგან განსხვავებული ელექტროაღჭურვილობა, რომელიც მუშაობს 750 ვოლტზე.

რეკონსტრუქცია–მოდერნიზაციის ვარიანტები რედაქტირება

  • Tatra T3M – ტირისტორული ამძრავები TV1
  • Tatra T3G – ამძრავი TV8 GTO ტირისტორით
  • Tatra T3R – ამძრავი TV8 GTO ტირისტორით
  • Tatra T3M.3 (იგივე Tatra T3T), Tatra T3M.4 – ამძრავი TV14 IGBT ტრანზისტორებით
  • Škoda 01T (იგივე Tatra T3M.0) – შკოდას ძრავებით და IGBT ტრანზისტორებით
  • Škoda 02T (იგივე Tatra T3M.04) – შკოდას ძრავებით და IGBT ტრანზისტორებით
  • Tatra T3R.E – TV Europulse–ს ასინქრონული ამძრავები
  • Tatra T3R.P (též Tatra T3P) – ამძრავი TV Progress
  • Tatra K3R-NT (იგივე Tatra K3R.NT) – ამძრავი TV Progress, შესახსრული, სამსექციური ვაგონი, რომელიც მიღებულია ორი Tatra T3–ის შეერთებით და შუაში დაბალიატაკიანი სექციის ჩამატებით.
  • Tatra T3S – ამძრავი TV14 IGBT ტრანზისტორებით და განახლებული დიზაინი.
  • Tatra T3Mod – ასინქრონული ამძრავები EVPÚ Nová Dubnica
  • Tatra T3AS – ასინქრონული ამძრავები EVPÚ Nová Dubnica, განახლებული დიზაინი
  • Tatra KT3 – ამძრავი TV Progress, განახლებული დიზაინი, შესახსრული, სამსექციური ვაგონი, რომელიც მიღებულია ორი Tatra T3–ის შეერთებით და შუაში დაბალიატაკიანი სექციის ჩამატებით.
  • Tatra T3M.2-DVC – ტირისტორული ამძრავები TV1
  • Tatra T3R.EV – ასინქრონული ამძრავები TV Europulse
  • Tatra T3R.PV – ამძრავი TV Progress
  • Tatra T3R.PLF (იგივე Tatra T3R.PVN) – ამძრავი TV Progress, ვაგონის შუა ნაწილი დაბალიატაკიანია.
  • Tatra T3R.SLF – ამძრავი Ganz-Škoda, ვაგონის შუა ნაწილი დაბალიატაკიანია.

ტექნიკური მონაცემები რედაქტირება

  • სიგრძე (ქუროების გარეშე): 14 მ
  • სიგანე: 2,5 მ
  • სიმაღლე: 3,05 მ
  • ცარიელი ვაგონის წონა: 16 ტ
  • ადგილების საერთო რაოდენობა: 100 / 95 (T3SU–ს შემთხვევაში)
  • დასაჯდომი ადგილები: 23 / 36 (T3SU)
  • დასადგომი ადგილები: 87 / 59 (T3SU)
  • მოტორების სიმძლავრე: 4 x 40 kW
  • მაქს. რეკომენდებული სიჩქარე: 65 კმ/სთ

გაყიდვები რედაქტირება

  ბოსნია და ჰერცეგოვინა რედაქტირება

ქალაქი ბმული ვაგონის ტიპი მიღების წლები ვაგონების რაოდენობა ბორტის ნომერი შენიშვნები
სარაევო სარაევოს ტრამვაი Tatra T3YU 1967 – 1969 20 ვაგონი 120 – 139  

  ჩეხეთი რედაქტირება

ქალაქი ბმული ვაგონის ტიპი მიღების წლები ვაგონების რაოდენობა ბორტის ნომრები შენიშვნები
ბრნო ბრნოს ტრამვაი ∑ 1963 – 2002 171 ვაგონი    
  ♦ Tatra T3 1963 – 1972 109 ვაგონი 495 – 580

1581 – 1603

 
  ♦ Tatra T3SUCS 1985 – 1989 49 ვაგონი 1604 – 1652  
  ♦ Tatra T3R 1997 10 ვაგონი 1659 – 1668  
  ♦ Tatra T3RF 2002 2 ვაგონი 1669, 1670 მოგვიანებით გადაეცა სამარას
  ♦ ძარა 1971 1 ვაგონი    
ლიბერეცი ლიბერეცის ტრამვაი ∑ 1965 – 1987 53 ვაგონი    
  ♦ Tatra T3 1965 – 1973 20 ვაგონი 29 – 48  
  ♦ Tatra T3SUCS 1982 – 1987 33 ვაგონი 49 – 81  
მოსტი – ლიტვინოვი მოსტი–ლიტვინოვის ტრამვაი ∑ 1967 – 1987 102 ვაგონი    
  ♦ Tatra T3 1967 – 1972 9 ვაგონი 290 – 298  
  ♦ Tatra T3SUCS 1982 – 1987 69 ვაგონი  
  ♦ ძარა 1968 – 1976 24 ვაგონი    
ოლომოუცი ოლომოუცის ტრამვაი ∑ 1966 – 1987 69 ვაგონი    
  ♦ Tatra T3 1966 – 1970 30 ვაგონი 116 – 145  
  ♦ Tatra T3SUCS 1983 – 1987 39 ვაგონი 146 – 184  
ოსტრავა ოსტრავის ტრამვაი ∑ 1965 – 1997 247 ვაგონი    
  ♦ Tatra T3 1965 – 1975 97 ვაგონი 701 – 797  
  ♦ Tatra T3SUCS 1982 – 1987 127 ვაგონი 901 – 1027  
  ♦ ძარა 1976 – 1997 23 ვაგონი    
პლზენი პლზენის ტრამვაი ∑ 1964 – 1987 128 ვაგონი    
  ♦ Tatra T3 1964 – 1976 48 ვაგონი 160 – 207  
  ♦ Tatra T3SUCS 1982 – 1987 80 ვაგონი 208 – 287  
პრაღა პრაღის ტრამვაი ∑ 1961 – 1996 1228 ვაგონი    
  ♦ Tatra T3 1961 – 1976 892 ვაგონი 6101 – 6992  
  ♦ Tatra T3SUCS 1982 – 1989 292 ვაგონი 7001 – 7292  
  ♦ Tatra T3M 1992 1 ვაგონი 8071
  ♦ ძარა 1966 – 1996 43 ვაგონი    

  ხორვატია რედაქტირება

ქალაქი ბმული ვაგონის ტიპი მიღების წლები ვაგონების რაოდენობა ბორტის ნომრები შენიშვნა
ოსიეკი ოსიეკის ტრამვაი Tatra T3YU 1968 – 1982 26 ვაგონი 6839 – 6848

7211 – 7222

8223 – 8226

 

  ლატვია რედაქტირება

ქალაქი ბმული ვაგონის ტიპი მიღების წლები ვაგონების რაოდენობა ბორტის ნომრები შენიშვნები
რიგა რიგის ტრამვაი Tatra T3SU 1974 – 1987 243 ვაგონი    

  გერმანია რედაქტირება

ქალაქი ბმული ვაგონის ტიპი მიღების წლები ვაგონების რაოდენობა ბორტის ნომრები შენიშვნები
ხემნიცი ხემნიცის ტრამვაი Tatra T3D 1968 – 1988 132 ვაგონი 401 – 532  
შვერინი შვერინის ტრამვაი Tatra T3D 1973 – 1988 115 ვაგონი 201 – 297

401 – 418

 

  რუმინეთი რედაქტირება

ქალაქი ბმული ვაგონის ტიპი მიღების წლები ვაგონების რაოდენობა ბორტის ნომრები შენიშვნები
გალაცი გალაცის ტრამვაი Tatra T3R 1971 – 1974 50 ვაგონი 1 – 50  

  რუსეთი რედაქტირება

ქალაქი ბმული ვაგონის ტიპი მიღების წლები ვაგონების რაოდენობა ბორტის ნომრები შენიშვნები
ბარნაული ბარნაულის ტრამვაი Tatra T3SU 1967 – 1985 444 ვაგონი    
გროზნო გროზნოს ტრამვაი Tatra T3SU 1981 – 1986 70 ვაგონი    
ირკუტსკი ირკუტსკის ტრამვაი Tatra T3SU 1967 – 1968 30 ვაგონი    
იჟევსკი იჟევსკის ტრამვაი ∑ 1966 – 1997 274 ვაგონი    
  ♦ Tatra T3SU 1966 – 1986 270 ვაგონი  
  ♦ Tatra T3RF 1997 4 ვაგონი 1000 – 1003  
ეკატერინბურგი ეკატერინბურგის ტრამვაი Tatra T3SU 1964 – 1986 530 ვაგონი    
კრასნოდარი კრასნოდარის ტრამვაი Tatra T3SU 1980 – 1986 115 ვაგონი    
კურსკი კურსკის ტრამვაი Tatra T3SU 1966 – 1987 278 ვაგონი    
მოსკოვი მოსკოვის ტრამვაი ∑ 1963 – 1987 2075 ვაგონი   35 ვაგონი გადაეცა ოდესას
  ♦ Tatra T3SU 1963 – 1987 2069 ვაგონი    
  ♦ ძარა 1970 – 1971 6 ვაგონი    
ნიჟნი-ნოვგოროდი ნიჟნი–ნოვგოროდის ტრამვაი Tatra T3SU 1978 – 1986 220 ვაგონი    
ნოვოკუზნეცკი ნოვოკუზნეცკის ტრამვაი Tatra T3SU 1967 – 1986 215 ვაგონი    
ორიოლი ორიოლის ტრამვაი Tatra T3SU 1979 – 1985 85 ვაგონი    
პიატიგორსკი პიატიგორსკის ტრამვაი Tatra T3SU 1967 – 1987 117 ვაგონი    
დონის როსტოვი დონის როსტოვის ტრამვაი Tatra T3SU 1967 – 1985 405 ვაგონი    
სამარა სამარის ტრამვაი ∑ 1964 – 1999 621 ვაგონი    
  ♦ Tatra T3SU 1964 – 1986 619 ვაგონი  
  ♦ Tatra T3RF 1999 2 ვაგონი 1205 – 1206  
ტულა ტულის ტრამვაი ∑ 1965 – 1986 402 ვაგონი    
  ♦ Tatra T3SU 1965 – 1986 401 ვაგონი    
  ♦ ძარა 1971 1 ვაგონი    
ტვერი ტვერის ტრამვაი Tatra T3SU 1967 – 1986 306 ვაგონი    
უფა უფის ტრამვაი Tatra T3SU 1966 – 1987 360 ვაგონი    
ულიანოვსკი ულიანოვსკის ტრამვაი Tatra T3SU 1966 – 1986 401 ვაგონი    
ვლადიკავკაზი ვლადიკავკაზის ტრამვაი Tatra T3SU 1972 – 1987 114 ვაგონი    
ვოლგოგრადი ვოლგოგრადის ტრამვაი Tatra T3SU 1967 – 1987 425 ვაგონი    
ვოლჟსკი ვოლჟსკის ტრამვაი Tatra T3SU 1967 – 1980 75 ვაგონი    
ვორონეჟი ვორონეჟის ტრამვაი Tatra T3SU 1977 – 1986 209 ვაგონი    

  სლოვაკეთი რედაქტირება

ქალაქი ბმული ვაგონის ტიპი მიღების წლები ვაგონების რაოდენობა ბორტის ნომრები შენიშვნები
ბრატისლავა ბრატისლავის ტრამვაი ∑ 1964 – 1989 188 ვაგონი    
  ♦ Tatra T3 1964 – 1966 42 ვაგონი 267 – 308  
  ♦ Tatra T3SUCS 1982 – 1989 130 ვაგონი 717 – 736

7737 – 7846

 
  ♦ ძარა 1976 16 ვაგონი    
კოშიცე კოშიცის ტრამვაი ∑ 1963 – 1989 191 ვაგონი    
  ♦ Tatra T3 1963 – 1967 93 ვაგონი 243 – 335  
  ♦ Tatra T3SUCS 1982 – 1989 89 ვაგონი 336 – 424  
  ♦ ძარა 1970 – 1979 9 ვაგონი    

  უკრაინა რედაქტირება

ქალაქი ბმული ვაგონის ტიპი მიღების წლები ვაგონების რაოდენობა ბორტის ნომრები შენიშვნები
დნეპროპეტროვსკი დნეპროპეტროვსკის ტრამვაი Tatra T3SU 1968 – 1987 370 ვაგონი    
დნეპროძერჟინსკი დნეპროძერჟინსკის ტრამვაი Tatra T3SU 1972 – 1986 183 ვაგონი   7 ვაგონი გადაეცა ოდესას
დონეცკი დონეცკის ტრამვაი Tatra T3SU 1967 – 1987 251 ვაგონი    
ხარკოვი ხარკოვის ტრამვაი Tatra T3SU 1967 – 1987 735 ვაგონი    
კრამატორსკი კრამატორსკის ტრამვაი Tatra T3SU 1967 2 ვაგონი    
კრივოი როგი კრივოი როგის ტრამვაი Tatra T3SU 1986 – 1987 50 ვაგონი    
კიევი კიევის ტრამვაი ∑ 1964 – 1987 925 ვაგონი    
  ♦ Tatra T3SU 1964 – 1987 923 ვაგონი    
  ♦ ძარა 1981 2 ვაგონი    
მარიუპოლი მარიუპოლის ტრამვაი Tatra T3SU 1967 – 1975 32 ვაგონი   16 ვაგონი გადაეცა ოდესას
ოდესა ოდესის ტრამვაი Tatra T3SU 1966 – 1987 484 ვაგონი 2945-3339;4001-4089 1018-1056,5001-5020
ზაპოროჟიე ზაპოროჟიეს ტრამვაი Tatra T3SU 1966 – 1987 304 ვაგონი    

  უზბეკეთი რედაქტირება

ქალაქი ბმული ვაგონის ტიპი მიღების წლები ვაგონების რაოდენობა ბორტის ნომრები შენიშვნები
ტაშკენტი ტაშკენტის ტრამვაი Tatra T3SU 1983 – 1985 18 ვაგონი    


ლიტერატურა რედაქტირება

  • MARA, Robert. Tatra T3 1960–2000. 40 let tramvají Tatra T3. Praha : K-Report Pavel Malkus, 2001. 136 s. ISBN 80-903012-0-7.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

 
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=Tatra_T3&oldid=3008119“-დან