სუბაკის საირიგაციო სისტემა
სუბაკი — საირიგაციო სისტემა ინდონეზიის კუნძულ ბალიზე, რწყავს ბრინჯის ნათესებს. ბალის მცხოვრებთათვის, ირიგაცია მხოლოდ წყლის გზა არაა, რომელიც მცენარეებს რწყავს, ამ წყლით ისინი ხელოვნური ეკოსისტემის კომპლექსებს აშენებენ.[1] ბალის ბრინჯის ნათესები ქურუმების მიერ გაკეთებული წყლის გამანაწილებელი სისტემების ირგვლივაა გაშენებული.
| ბალის კულტურული ლანდშაფტი: სუბაკის საირიგაციო სისტემა* | |
|---|---|
| იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი | |
| |
| ქვეყანა |  ინდონეზია
|
| ტიპი | კულტურული |
| კრიტერიუმები | (ii)(iii)(v)(vi) |
| სია | [1] |
| რეგიონი** | აზია-ოკეანეთი |
| გაწევრიანების ისტორია | |
| გაწევრიანება | 2012 (36-ე სესია) |
| ნომერი | 1194 |
| * იხ. ინგლ. სახელი UNESCO-ს სიაში. ** იუნესკოს მიერ კლასიფიცირებული რეგიონი. | |
|
მსოფლიო მემკვიდრეობა UNESCO, ობიექტი № 1194 ინგლ. • რუს. • ფრ. |
სუბაკი ამერიკელმა ანთროპოლოგმა კლიფორდ გრიცმა აღწერა, მაგრამ ტრადიციულ სარწყავ სისტემებზე ყურადღება სტეფან ლანსინგმა გაამახვილა. იგი სწავლობდა ბალელთა ტაძრებს, ფოკუსირდებოდა წყლის სისტემებზე, რომლის მნიშვნელობაც უცხოელთათვის გაუგებარი რჩებოდა. 1987 წელს ლანსინგი ადგილობრივ ფერმერებთან და სოფლის მეურნეობის ოფიციალურ წარმომადგენლებთან ერთად სუბაკის კომპიუტერული მოდელების შექმნაზე მუშაობდა, რათა მისი ეფექტურობა ეჩვენებინა. ოგიციალურმა პირებმა საბოლოოდ მისი მნიშვნელობა დაინახეს.
2012 წლის ივნისში, სუბაკი იუნესკომ მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში შეიტანა. ბოლო დროს, ბრინჯის ნათესების დაახლოებით 1 000 მინდორი ტურისტებისათვის ხელმისაწვდომი გახდა, რაც ამ სისტემას საფრთხეს უქმნის.[2]
იხილეთ აგრეთვე რედაქტირება
ლიტერატურა რედაქტირება
- J. Stephen Lansing, Priests and Programmers: Technology of Power in the Engineered Landscape of Bali Princeton University Press.
- "Balinese Water Temples Withstand Tests of Time and Technology" - National Science Foundation
- Simulation Modeling of Balinese Irrigation (extract) დაარქივებული 2012-02-04 საიტზე Wayback Machine. by J. Stephen Lansing (1996)
- "The Impact of the Green Revolution and Capitalized Farming on the Balinese Water Temple System" by Jonathan Sepe (2000). Literature review.
- Direct Water Democracy in Bali. [2]
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Lansing, J.S. (1987). „Balinese "Water Temples" and the Management of Irrigation“. American Anthropologist. 89 (2): 326–341. doi:10.1525/aa.1987.89.2.02a00030. JSTOR 677758.
- ↑ ‘Subak’ farming world-heritage listed (May 21, 2012). დაარქივებულია ორიგინალიდან — მაისი 24, 2012. ციტირების თარიღი: ივლისი 2, 2012.