საპროტესტო აქციები აზერბაიჯანში ჰიჯაბის აკრძალვის წინააღმდეგ
საპროტესტო აქციები აზერბაიჯანში ჰიჯაბის ტარების აკრძალვის წინააღმდეგ დაიწყო 2011 წელს რესპუბლიკის სკოლებში და უნივერსიტეტებში ჰიჯაბის ტარების აკრძალვის შედეგად. დემონსტრაციების შემდეგ რამდენიმე რელიგიური აქტივისტი დააკავეს.
წინაისტორია რედაქტირება
კონსტიტუციის მიხედვით, აზერბაიჯანი საერო სახელმწიფოა . საპროტესტო აქციების წინაპირობა გახდა საგანმანათლებლო დაწესებულებებში ჰიჯაბის ტარების აკრძალვა და მუსლიმი აქტივისტების დაკავება. ფაქტობრივად, რესპუბლიკის სკოლებში სპეციალური მუსლიმური თავსაბურავი აიკრძალა სკოლაში ფორმების ტარების გამო.
რელიგიური აქტივისტების დაპატიმრება რედაქტირება
აზერბაიჯანის მთავრობამ დააკავა მუსლიმური ოპოზიციის რამდენიმე ლიდერი, რამაც გამოიწვია პროტესტი მათ მხარდამჭერებს შორის და ხელი შეუწყო დაპატიმრებების მკვეთრ ზრდას. პატიმრობა ემუქრებოდა სახალხო ფრონტის, მუსავატისა და ისლამური პარტიის ხელმძღვანელობას. არარეგისტრირებული ისლამური პარტიის ხელმძღვანელს მოვსუმ სამედოვს ადანაშაულებდნენ ტერორისტული აქტის მოწყობაში. 2021 წლის მაისში მას განაჩენი გამოუტანეს.[1]
საპროტესტო აქციები რედაქტირება
აქციები დაიწყო 2010 წლის 10 დეკემბერს, ამ დღეს პოლიციამ აქცია დაარბია და ათობით მომიტინგე დააკავა. რესპუბლიკის განათლების მინისტრმა მისირ მარდანოვმა განაცხადა, რომ სკოლის მოსწავლეებმა უნდა ატარონ სასკოლო ფორმა. მან ასევე აღნიშნა, რომ მისი ინფორმაციით, საპროტესტო აქციების უკან უცხოეთიდან ჩამოსული ძალებმა იდგნენ.
აქციები გაიმართა ბაქოში, მასალი ნარდარანში, განჯაში, ასევე სხვა ქალაქებსა და სოფლებში. სოფელ ხოჯასანში მცხოვრებთა ჯგუფმა ადგილობრივ სკოლას ცეცხლი გაუხსნა.
2011 წლის 11 მარტს აქტივისტები სოციალური ქსელების საშუალებით მოუწოდებდნენ მოსახლეობას დემონსტრაციებში მონაწილეობის მისაღებად. აქციების ლიდერებს ხელისუფლების დამხობა სურდათ ისევე, როგორც ტუნისსა და ეგვიპტეში. დაპატიმრებები მოხდა ბაქოს ნავთობის აკადემიის მახლობლად. აზერბაიჯანის სამართალდამცავებმა ჯამში 43 პირი დააკავეს.[2]
2011 წლის 2 აპრილს ბაქოში მორიგი აქცია გაიმართა, რომლის დროსაც მონაწილეები შადრევნების მოედანზე დააკავეს. აქციის ერთ-ერთი ორგანიზატორის თქმით, მასში 1000 ადამიანი მონაწილეობდა, რომელთაგანაც 200 დააკავეს.
2011 წლის 6 მაისს ბაქოში აქციის მონაწილეები სკანდირებდნენ ლოზუნგებით „ღმერთი დიდია“ და „თავისუფლება ჰიჯაბს“, რის შედეგადაც ისინი დააკავეს.
საერთაშორისო რეაქცია რედაქტირება
ევროკავშირმა გააკრიტიკა რესპუბლიკის მთავრობის ქმედებები და განაცხადა, რომ 2 აპრილს მომიტინგეების დარბევა არის „ძირითადი თავისუფლებების უპატივცემულობა“ და რომ მთავრობა ვალდებულია უზრუნველყოს ქვეყანაში სიტყვის, პრესისა და შეკრების თავისუფლება. აზერბაიჯანის საგარეო საქმეთა მინისტრმა ელმარ მამედიაროვმა დაიბარა რესპუბლიკაში ევროკავშირის წარმომადგენლობის ხელმძღვანელი, რათა გამოეხატა მთავრობის უკმაყოფილება და უთანხმოება ამ განცხადებასთან დაკავშირებით [3] .
საერთაშორისო არასამთავრობო ორგანიზაცია Amnesty International -მა ხელისუფლებას მოუწოდა დაეშვა მშვიდობიანი საპროტესტო აქციების ჩატარება. დიდი ბრიტანეთის ფილიალმა ჟურნალისტ ეინულა ფატულაევისა და პრესის სხვა დაკავებული თანამშრომლების გათავისუფლებისკენ მოუწოდა. პრესის საერთაშორისო ინსტიტუტმა დაგმო აზერბაიჯანიდან სამი შვედი ჟურნალისტის გაძევება 17 აპრილის მიტინგების შესახებ გადაცემული რეპორტაჟის გამო .[4]
მეთიუ ბრაიზამ, აშშ-ის ელჩმა რესპუბლიკაში, შეშფოთება გამოთქვა ხელისუფლების ქმედებებთან დაკავშირებით საპროტესტო აქციის ორგანიზატორებთან და მონაწილეებთან მიმართებაში [5] . ირანელი აიათოლები გამოთქვამენ უკმაყოფილებას სკოლებში ჰიჯაბის ტარების აკრძალვის გამო [6]
ლიტერატურა რედაქტირება
- Azerbaijan: Officials Still Searching for Hijab Protest Planners | Eurasianet . eurasianet.org
- Баку получил за хиджаб. Газета.Ru (რუს). School hijab ban divides in Muslim Azerbaijan . Al Arabiya English (25 იანვარი 2011)
- Opposition party leader arrested in Azerbaijan | EaPCommunity. (22 მარტი 2012)
- Trial over Arif Hajili and three other opposition leaders will begin on September 1. (24 მარტი 2012)
- Nemat Panahli faces long prison term. (2 აპრილი 2012)
- Кавказский Узел. Глава Исламской партии Азербайджана осужден по делу о шпионаже. Кавказский Узел (რუს.)
- Азербайджан: испытание хиджабом. ANSAR.RU (რუს.)
- Police detain 43 in Azerbaijan protest bid, Reuters (11 მარტი 2011)
- Police break up opposition rally in Azerbaijan, Reuters (2 აპრილი 2011)
- Azeri Activists Protest Against School Ban on Islamic Headscarf, Bloomberg.com (6 მაისი 2011)
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ "خبرگزاری فارس - کنفرانس اعتراض به ممنوعیت حجاب در جمهوری آذربایجان برگزار شد". Fars News. 2021-05-02. Retrieved 2022-08-12.(სპარს.)
- ↑ "دانشآموزان تبريزي با تجمع مقابل کنسولگري دولت باكو خواستار شدند: ممنوعيت حجاب اسلامي در مدارس متوسطه جمهوري آذربايجان لغو شود". ISNA (სპარს.). 2011-02-07. Retrieved 2022-08-12.
- ↑ AzerNews - Azeri govt protests EU over critical statement | Nation (2011-09-04). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-09-04. ციტირების თარიღი: 2022-05-09
- ↑ IPI Renews Call to Free Azerbaijani Journalist Eynulla Fatullayev (2011-05-01). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-05-01. ციტირების თარიღი: 2022-05-09
- ↑ Azerbaijan detains 50 opposition protesters | World News (2011-03-13). ციტირების თარიღი: 2022-05-09
- ↑ Protests in Iran against ban on wearing hijab in Azerbaijan. ციტირების თარიღი: 2022-05-09