მოქალაქეობა

მოქალაქეობა — პოლიტიკური და იურიდიული კავშირი ინდივიდსა და განსაზღვრულ სახელმწიფოს შორის. ამ კავშირიდან მომდინარეობს მოქალაქის შესაბამისი უფლებები და მოვალეობები.

მოქალაქეობის თეორიები

მოქალაქეობის რესპუბლიკური მოდელის გაგებით როდესაც მოქალაქეობის ძირითად ელემენტს წარმოადგენს მმართველობაში, პოლიტიკაში მონაწილეობა. მოქალაქეობის რესპუბლიკური გაგება გავრცელებული იყო ანტიკურ რომსა და საბერძნეთში. მოქალაქეობის ლიბერალური მოდელის, რომელიც XVII საუკუნიდან განვითარდა, გაგებით მოქალაქეობა უპირველეს ყოვლისა სამართლებრივი სტატუსია, ხოლო პოლიტიკური საქმიანობა წარმომადგენლების მეშვეობით ხორციელდება.

არსებობს აგრეთვე განსხვავებები მოქალაქეობის უნივერსალურ და დიფერენციალურ თეორიებს შორის. უნივერსალური მოდელის მიხევით მოქალაქეობა არის სამართლებრივი სტატუსი, რომლის მეშვეობითაც სახელმწიფოს ყველა წევრს ენიჭება თანაბარი სამოქალაქო, სოციალური და პოლიტიკური უფლებები. მოქალაეობის დიფერენციალური მოდელი ეფუძნება განსხვავებების (კულტურული, რასობრივი, კლასობრივი, სქესობრივი და სხვ.) და პლურალიზმის პოლიტიკური მნიშვნელობის აღიარებას.

ლიტერატურა

• Archibugi, Daniele (2008). The Global Commonwealth of Citizens. Toward Cosmopolitan Democracy. Princeton University Press. ISBN 978-1400829767. 
• Carens, Joseph (2000). Culture, Citizenship, and Community: A Contextual Exploration of Justice as Evenhandedness. Oxford University Press. ISBN 978-0198297680. 
• Heater, Derek (2004). A Brief History of Citizenship. NYU Press. ISBN 978-0814736722. 
• Kymlicka, Will (1995). Multicultural Citizenship: A Liberal Theory of Minority Rights. Oxford University Press. ISBN 978-0198290919. 
• Maas, Willem (2007). Creating European Citizens. Rowman & Littlefield. ISBN 978-0742554863. 
• Marshall, T.H. (1950). Citizenship and Social Class and Other Essays. Cambridge University Press. 
• Shue, Henry (1950). Basic Rights. 
• Smith, Rogers (2003). Stories of Peoplehood: The Politics and Morals of Political Membership. Cambridge University Press. ISBN 978-0521520034. 
• Somers, Margaret (2008). Genealogies of Citizenship: Markets, Statelessness, and the Right to Have Rights. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-79394-0. 
• Soysal, Yasemin (1994). Limits of Citizenship. Migrants and Postnational Membership in Europe. University of Chicago Press. 
• Turner, Bryan S. (1994). Citizenship and Social Theory. Sage. ISBN 978-0803986114. 

რესურსები ინტერნეტში

• მოქალაქეობა სტენფორდის ფილოსოფიის ენციკლოპედია (ინგლისური)