თორმეტი ოლიმპოელი
თორმეტი ოლიმპოელი ასევე ცნობილი სახელით დოდეკათეონი (ბერძ. Δωδεκάθεον < δωδεκα, დოდეკა, „თორმეტი“ + θεον, თეონი, „ღმერთი“) — ძველ საბერძნეთში ბერძნული პანთეონის მთავარი ღმერთები, რომლებიც ოლიმპოს მთაზე ბინადრობდნენ: ზევსი, ჰერა, ჰერმესი, ჰეფესტო, აფროდიტე, ათენა, აპოლონი, არტემიდა, დემეტრა და ჰესტია, პოსეიდონი, არესი.
ჰერაკლე, ჰადესი, დიონისე, პერსეფონე და ჰებე სხვა მნიშვნელოვანი ღმერთები და ქალღმერთებია, ხოლო ჰერაკლე კი გმირი. პერსეფონემ წელიწადის სამ თვეს მიწისქვეშეთის საუფლოში ატარებდა (რის გამოც ზამთარში ბუნება იძარცვებოდა), ხოლო დანარჩენ ცხრა თვის ოლიმპოს მთაზე გატარების უფლება ჰქონდა. ამ დროს, ის დედამის — დემეტრას გვერდით იყო, რომელიც შვილის არყოფნის დროს გლოვობდა და და ოლიმპოელებისგან განცალკევებით ცხოვრობდა. მართალია, ჰადესი ერთ-ერთი მთავარი ღვთაება იყო ბერძნულ პანთეონში, მაგრამ ვინაიდან ის მიწისქვეშეთს განაგებდა, ოლიმპოელებთან დაძაბული ურთიერთობა ჰქონდა.
თორმეტმა ოლიმპიელმა მას შემდეგ მოიპოვა უპირატესობა, რაც ზევსმა თავის და-ძმასთან ერთად, ტიტანები ბრძოლაში დაამარცხა; ზევსი, ჰერა, პოსეიდონი, დემეტრა, ჰადესი და ჰესტია და-ძმა იყვნენ. დოდეკათეონის დანარჩენი წევრები ზევსის შვილებად ითვლებიან, რომელთაც სხვადასხვა დედა ჰყავდათ. ამ მხრივ, გამონაკლისია ათენა, რომელიც სხვადასხვა ვერსიის თანახმად, მხოლოდ ზევსისგან იშვა და აფროდიტე, რომელიც კრონოსის მოჭრილი ფალოსისგან იშვა, რომელიც ტიტანებთან შერკინების დროს, ზევსმა ზღვაში გადააგდო. ამას გარდა, ზოგიერთი ვერსიის თანახმად, ჰეფესტოსი ჰერას შვილია - ჰერამ შური იძია ზევსზე, რადგან მან თავისით დაბადა ათენა.
პირველი თაობა (კრონიდები) რედაქტირება
მეორე თაობა რედაქტირება
- ჰერმესი, ზეციური შიკრიკი; მძარცველების და მატყუარების ღმერთი.
- ჰეფესტოსი. მჭედლოების ღმერთი.
- არესი, ომის ღმერთი.
- აფროდიტე სიყვარულის ქალღმერთი.
- ათენა. მებრძოლთა, წარმოების და გონიერების ქალღმერთი.
- აპოლონი, წინასწარმეტყველების და მუსიკის ღმერთი. მუზების წინამძღოლი.
- არტემიდა, ნადირობის და ბუნების ქალღმერთი.
- პერსეფონე. გაზაფხულის და სიკვდილის ქალღმერთი.
- დიონისე, ლხინისა და ვაზის ღმერთი.
- ჰებე. ოლიმპოს მერიქიფე; სიყმაწვილის ქალღმერთი.
ოლიმპოელთა ახლობლები რედაქტირება
- დიონა აფროდიტეს დედა და ზევსის საყვარელი.
- ეროსი სიყვარულის განსეულება.
- განიმედე ზეცის მერიქიფე.
- ჰელიოსი მზის განსხეულება.
- სელენე მთვარის განსხეულება.
- ეოსი მზის ჩასვლის განსხეულება.
- ჰერაკლე უძლეველი გმირი.
- ჰორები ოლიმპოს მცველები.
- ბია სისასტიკის განსხეულება.
- კრატოსი ძალაუფლების განსხეულება.
- ეილითია, მშობიარობის ქალღმერთი, ზევსისა და ჰერას შვილი.
- ლეტო, ტიტანის ასული, აპოლონის და არტემიდას დედა.
- მუზები, ხელოვნების და მეცნიერების ცხრა მფარველი ქალღმერთი.
- ნემესისი შურისძიების ქალღმერთი.
- ნიკე გამარჯვების ქალღმერთი.
- პეანოსი მკურნალი ღმერთი.
- ზელოსი სიბეჯითის განსხეულება.
ფოტო გალერეა რედაქტირება
_-_Fontana_del_Nettuno.jpg)
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
- Burkert, Walter, Greek Religion, Harvard University Press, 1985. ISBN 0-674-36281-0.
- Chadwick, John, The Mycenaean World, Cambridge University Press, 1976. ISBN 9780521290371.
- Dillon, Matthew, Girls and Women in Classical Greek Religion. London: Routledge. (2002). ISBN 0415202728.
- Dowden, Ken, "Olympian Gods, Olympian Pantheon", in A Companion to Greek Religion, Daniel Ogden editor, John Wiley & Sons, 2010. ISBN 9781444334173.
- Gadbery, Laura M., "The Sanctuary of the Twelve Gods in the Athenian Agora: A Revised View", Hesperia 61 (1992), pp. 447–489.
- Gantz, Timothy, Early Greek Myth: A Guide to Literary and Artistic Sources, Johns Hopkins University Press, 1996, Two volumes: ISBN 978-0-8018-5360-9 (Vol. 1), ISBN 978-0-8018-5362-3 (Vol. 2).
- Hansen, William, William F. Hansen, Classical Mythology: A Guide to the Mythical World of the Greeks and Romans, Oxford University Press, 2005. ISBN 9780195300352.