ბიომასა

ბიომასა — ბიოლოგიური წარმოშობის ორგანული, არაწიაღისეული მასალა ქიმიური ენერგიის შემცველობით. ბიომასას ტყეების და სასოფლო-სამეურნეო ნარჩენების სახეობებისგან იღებენ.

მერქანი — ბიომასის ტიპური წყარო

ბიომასის გამოყენება წარმატებით ხდება შემდეგი სახით: პირდაპირი წვა, ბუნებრივი აირის მიწოდება, ძრავის საწვავად ბიო-საწვავის წარმოება და სოფლის მეურნეობის და უტილნედლეულისგან წარმოებული ბიოგაზებით. ბიომასა, რომელშიც ხის შემცველობა ჭარბობს, ენერგიის მნიშვნელოვან წყაროს წარმოადგენს დაახლოებით 2 მილიარდი ადამიანისთვის. მესამე სექტორის ქვეყნებში, ქალაქგარეთ მაცხოვრებელთა უმეტესობისთვის ენერგიის ერთადერთ წყაროს წარმოადგენს. ზოგადად, ბიომასა მსოფლიო საწვავის 1/7-ს აწარმოებს და ენერგოწარმოებაში ბუნებრივ აირთან ერთად მესამე ადგილზეა. ქვემოთ მოცემულ ცხრილში წარმოგიდგენთ ბიომასის ტექნოლოგიის არსებულ ვარიანტებს და შესაბამის საბოლოო მომხმარებას, ტექნოლოგიურ სტატუსთან ერთად.

ბიომასის წვა

მშრალი ბიომასა ყველაზე ფართოდ გამოიყენება პირდაპირ საწვავის სახით და გამოყოფს 10-20 მჯ/კგ სითბოს. მის ფორმებსა და წყაროებში შედის ხის საწვავი, კომუნალური მყარი ნარჩენების ბიოგენური ნაწილები და გამოუყენებელი საველე კულტურები.

ბიომასის დაწვა შესაძლებელია ქვაბებში სითბოს, ელექტროობის ან ორივე პროდუქტის ერთად (კოგენერაცია) მისაღებად. წვა გარდაქმნის მთავარი მეთოდია. ელექტროობის წარმოქმნის უმეტესი ნაწილი ორთქლტურბინასთან ერთად გამოყენებად რენკინის ციკლს ეფუძნება სითბოს ტიპური მოხმარება საშუალო და მსხვილი მასშტაბით გამოიყენება რაიონული გათბობისა და ტექნოლოგიური პროცესის გათბობისთვის. ბიომასის წვის სისტემები გამოიყენება კომერციული დანიშნულებით და სხვადასხვა ქვაბ-აგრეგატეტის ტექნოლოგიებს მოიცავს, რომლებიც ფართო სპექტრის ბიომასის საწვავს წვავენ. ქვაბების ყველაზე გავრცელებული ტიპებია: მექანიკური შრისებრსაცეცხლებიანი ქვაბები, შეტივტივებული წვის ქვაბები და ქვაბები ფსევდოგათხევადების ფენით. ქვაბის ამ უკანასკნელ ტექნოლოგიას უპირატესობას ანიჭებენ ელექტროსადგურები >10 MWe, მათი სუფთა და ენერგოეფექტური წვის თვისებების გამო. ქარხნები ტიპურად 100 MWe-ის ქვემოთ მუშაობენ. ქვაბების გავრცელებული ტიპების ეფექტურობის მაჩვენებლები 20%-ში მერყეობს მცირე სიმძლავრის ქვაბებისთვის (20-50 MWth), რაც შედარებით დაბალია. აღნიშნული ხის მასალების გათბობის დაბალი მაჩვენებლებისა და ტენიანობის მაღალი შემცველობით არის განპირობებული. გამოყოფის უნარი უმეტესწილად დამოკიდებულია გამოყენებულ ტექნოლოგიაზე, რა დროსაც უპირატესობა თანამედროვე ტექნოლოგიებს ენიჭებათ.

ინდუსტრიულ სფეროში ბიომასის წვა ელექტროენერგიისა და სითბოს მისაღებად აგრეთვე ხდება საყოფაცხოვრებო დონეზე, სივრცის გასათბობად და საკვების მოსამზადებლად. ორივე შემთხვევაში მთავარი მიზანია სუფთა და ეფექტურ წვის უზრუნველყოფა.

ლიტერატურა

• გ. გიგინეიშვილი, ენერგიის განახლებადი და არატრადიციული წყაროები. სტუ–ს რედაქცია

რესურსები ინტერნეტში

• Biomass Incineration დაარქივებული 2012-07-13 საიტზე Wayback Machine.
• INBIOX Biomass News
• Biomass as an Energy Source – Växjö University დაარქივებული 2008-06-08 საიტზე Wayback Machine.
• Biomass Thermal Energy Council
• Everything Biomass დაარქივებული 2008-01-29 საიტზე Wayback Machine.